قرآن برنامه جامع توحیدی خدا برای هدایت بشر است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، چهارمین نشست از سلسله نشست‌های هم اندیشی قرآنی، شب گذشته با موضوع «رسانه ملی، قرآن کریم و خراسان رضوی» و با حضور محمد آصفی یزدی، نماینده و مشاور مدیر کل صدا و سیما خراسان رضوی، مهدی لسانی رییس اداره علوم قرآنی آستان قدس رضوی و سید وحید موسویان، مدیر کل زیارت استانداری خراسان رضوی در غرفه اداره کل اوقاف و امور خیریه در نمایشگاه قرآن و عترت مشهد برگزار شد.
در ابتدا، محمد آصفی یزدی به تبیین جایگاه رسانه و ظرفیت‌های آن در تبلیغ دین پرداخت و با اشاره به آیه 14 سوره قصص، گفت: جامعه‌ای به اوج بلوغ می‌رسد که از دو ویژگی حکمت و علم به صورت مساوی بهره بگیرد که در این صورت، آن جامعه می‌تواند مدعی بلوغ همه جانبه باشد و تمام امور نیک خود را سامان‌دهی و سازمان‌دهی کند.
وی به نقش حکمت و علم در امر تبلیغ اشاره کرد و افزود: دو تعریف برای حکمت وجود دارد، تقوای عملی به عنوان نخستین تعریف و رسیدن به شرایطی که انسان بتواند حق را از باطل تشخیص بدهد به عنوان تعریف دوم شناخته می‌شود درحالی‌که علم، یک رویکرد کارشناسی است، یعنی با توجه به مقتضیات زمان و مکان و با بهره‌گیری از امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری بتوان پیام خود را به مخاطب منتقل کرد.
آصفی، داشتن حکمت را نخستین مقدمه در انتقال پیام دانست و اظهار کرد: اگر پیام، آسمانی باشد، باید از فطرت، از زبان و عمل انسان‌هایی صادر، برنامه‌ریزی، مدیریت و تبلیغ شود که برخوردار از حکمت هستند.
وی به دو دید ژورنالیستی و رئالیستی در انتخاب مسیر انتقال پیام اشاره کرد و ابراز داشت: برخی با نگاه کاملا ژورنالیستی و برخی نیز با نگاه رئالیستی مسیر و سوژه را انتخاب می‌کنند و سعی در انتقال پیام قرآنی با این روش‌ها را دارند که البته آثار سوئی نیز به جا می‌گذارد ولی در مقابل، روشی نیز در میان این دو موضوع وجود دارد.
مشاور مدیر کل صدا و سیمای خراسان رضوی به فرآیند تولید یک برنامه در رسانه ملی اشاره کرد و عنوان داشت: پس از مشخص شدن سیاست‌های کلان در حوزه رسانه، حوزه پژوهش و برنامه‌ریزی سازمان وظیفه دارد تا با نیازسنجی و اثر سنجی سیاست‌های ابلاغ‌شده، آن‌ها را با توجه به ویژگی‌های مخاطبان، طراحی، برنامه‌ریزی و نظارت کند.
وی به فعالیت‌های صدا و سیما در کنترل محتوای دینی برنامه‌ها اشاره کرد و گفت: مرکز خراسان رضوی، اتاق فکری را با حضور اساتید حوزه، اساتید دانشگاه و صاحب‌نظران حوزه دین تشکیل‌شده و برنامه‌های صدا و سیما را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهند.
مدیران درک کارشناسانه از میزان اثربخشی رسانه ندارند
آصفی به مشکلات پیش روی تولیدات رسانه‌ای اشاره کرد و گفت: برای انجام یک کار رسانه با یک مشکل فرهنگی مواجه هستیم و آن، عدم وجود درک کارشناسانه از میزان اثربخشی رسانه استان از سوی مدیران است.
وی با انتقاد از همکاری نکردن برخی مدیران در امر تولیدات رسانه‌ای تصریح کرد: متأسفانه با وجود مذاکره با بیش از 100 دستگاه اجرایی در استان، کمتر از 20 دستگاه با تنظیم تفاهم‌نامه کارشناسی و قرارداد همکاری به طور منسجم و مستمر در حوزه تولید محتوایی با صدا و سیما همکاری می‌کنند.
مشاور مدیر کل صدا و سیمای خراسان رضوی در پاسخ به سؤالی مبنی بر میزان مشارکت کارشناسان دینی و قرآنی در تولیدات رسانه استان، بیان داشت: بانک اطلاعاتی از اساتید برجسته حوزه علمیه که در حوزه‌های تخصصی قرآن، معارف اسلامی، شناخت ائمه معصومان و ... تقسیم‌بندی شده، در اختیار برنامه‌سازان قرار دارد و آنان متناسب با موضوع برنامه از ظرفیت‌های این بانک اطلاعاتی استفاده خواهند کرد.
همچنین، مهدی لسانی رییس اداره قرآنی آستان قدس رضوی، رسانه‌های جمعی را به سه دسته مکتوب، بر خط همچون خبرگزاری‌ها در فضای مجازی و بر موج مثل شبکه‌های تلویزیونی و رادیوی تقسیم کرد و گفت: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، شاهد پیشرفت کمی و کیفی فوق‌العاده ای در این سه زمینه بودیم؛ به طور مثال، انتشار بیش از 50 مجله قرآنی همچون آموزه‌های قرآنی و مشکات، چاپ روزنامه قرآنی اعتدال، حضور در درگاه‌ها و سای ته‌ای اینترنتی در حوزه قرآن مثل خبرگزاری ایکنا و نورمگ که مصداق بارز اهمیت به بعد قرآنی در رسانه‌ها است و چندین نمونه دیگر، گواه پیشرفت بسیار زیاد در این زمینه است.
وی نخستین نکته در تولیدات رسانه‌ای را حضور قرآن‌پژوهان در اتاق‌های فکر دانست و افزود: اساسی‌ترین نکته در این حوزه، حضور قرآن‌پژوهان در اتاق‌های فکر و کارشناسان رسانه‌ای است که باعث ایجاد تحولات عظیمی در حوزه قرآن و قرآن پژوهی خواهد شد و تا این امر محقق نشود، دچار سطحی‌نگری شده و این تحول عظیم محقق نخواهد شد.
لسانی به نوع نگاه به محتوای قرآن اشاره کرد و اظهار داشت: اگر قرآن را به عنوان یک کتاب آسمانی و آموزش کلامی آن در نظر بگیریم، طبیعتاً ظرفیت‌ها در این حوزه بسیار محدود خواهد بود ولی اگر به قرآن کریم به دید مجموعه‌ای از معارف، تکالیف و الزامات اخلاقی نگاه شود، تمام محتوای رسانه می‌تواند قرآنی باشد؛ مهم این است که در برنامه‌ها، نگرش قرآن در آن موضوع عرضه شود.
قرآن برنامه زندگی مسلمانان است
وی به سخنان رهبر معظم انقلاب در خصوص تولید علم اشاره و تصریح کرد: قرآن و روایات، مبانی را در اختیار ما قرار می‌دهد و همان طور که مقام معظم رهبری بر تولید علم در حوزه علوم انسانی تأکید دارند، اندیشمندان مسلمان باید تولید نظریه کنند که البته نیازمند برنامه‌ریزی و فعالیت بلندمدت دانشگاه‌ها و پژوهشکده‌ها است.
رییس اداره قرآنی آستان قدس رضوی به توقع برخی مسوولان و مردم از رسانه استانی اشاره کرد و یادآور شد: رسانه، مقوله‌ای بسیار دقیق است و این که از یک رسانه استانی توقع حل تمام مشکلات را داشت، انتظار نابجایی است، وظیفه رسانه استانی، معرفی ظرفیت‌های بومی خود است.
رسانه، هم جنس واژه تبلیغ است
در ادامه این نشست، سید وحید موسویان مدیر کل زیارت استانداری خراسان رضوی نیز به لزوم انتقال هویت قرآن اشاره کرد و گفت: در زندگی مملو از حرکت رسانه‌ای، چه حرکت‌های رسانه‌ای داخلی و چه رسانه‌های بیگانه و رفتارهایی که خروج رسانه‌ای دارد، رسانه یک ظرفیت سخت‌افزاری برای انتقال مفاهیم قرآن به عنوان برنامه جامع نرم‌افزاری توحیدی خدا برای هدایت بشر به شمار می رود.
وی تصریح کرد: وقتی به قرآن با دید مفهومی نگاه شود و معرف قرآن در بستر تولید برنامه‌های رسانه‌ای قرار گیرد، سبک زندگی در تمام ابعاد آن به یک نقطه هدف برای برنامه‌سازی تبدیل می‌شود.
گفتنی است؛ نمایشگاه بین‌المللی قرآن و عترت مشهد از نهم تا هفدهم ماه مبارک رمضان هر روز از ساعت 17 تا 24 در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی مشهد پذیرای علاقه‌مندان است./9315/پ201/پ