نشست «سرقت علمی و تبعات فقهی و حقوقی آن» برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در تبریز، حجت الاسلام میکائیل صفایی، استاد حوزه و دانشگاه تبریز امروز در نشست «سرقت علمی و تبعات فقهی، حقوقی و علمی آن»  اظهار داشت: سرقت علمی و یا ادبی استفاده از ایده ها و عبارات دیگران، به عنوان ایده و عبارات خویش و در واقع نوعی دستبرد فکری یا ایده دزدی است.

وی خاطرنشان کرد: سرقت علمی و ادبی می تواند شامل طیف وسیعی از دستبردهای آگاهانه تا کپی کردن مطالب دیگران باشد. پس ضروری است پژوهشگران، آگاهی لازم جهت اجتناب از آن را داشته باشند. با اینکه سرقت علمی ادبی سابقه تاریخی دارد، در سال های اخیر به علت به وجود آمدن شکلهای مختلف تکنولوژی اطلاعات، این موضوع مورد بحث قرار گرفته است.

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان این‌که سرقت علمی ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺁﺳﻴﺐ ﻫﺎﻱ ﺟﺪﻱ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻋﺮﺻﻪ ﻱ«ﺁﻣﻮﺯﺵ» ﻭ «ﭘﮋﻭﻫﺶ» ﺍﺳﺖ، گفت: سرقت علمی نوعی عمل غیراخلاقی نیز محسوب می شود، چراکه فرد ایده ها و عبارات دیگران را که بخشی از دارایی عقلانی آنهاست سرقت کرده و به اسم خودتان عرضه می کند.

وی افزود: فردی که اقدام به سرقت علمی- ادبی می کند از این عمل خویش سود می برد و اگر مالی از این مسیر بدست آورد بر اساس احکام فقهی "اکل مال بالباطل" کرده است. در حقیقت مدرک تحصیلی، نشانی از توانایی و دانش صاحب آن است، اگر فرد با تکیه به این مدرک و بدون احراز شرایط واقعی علمی در جایی استخدام شود، می تواند برای دیگران خطرناک باشد.

حجت الاسلام صفایی با تأکید بر این‌که تحقیق و پژوهش اصول و آداب خاص خود را دارد، گفت: تبعات سرقت علمی و ادبی در دراز مدت بسیار زیان بار است و اگر قوانین محکم و نظارت دقیق بر این مسأله نداشته باشیم، به یقین تحقیق و پژوهش اثر مثبت خود را از دست خواهد داد.

همچنین حمیدرضا جمالی مهموئی، استاد دانشگاه در سخنانی با بیان این‌که هنوز ایران عضو قانون کپی رایت نشده است، اظهار داشت: علاوه بر حوزه نشر، بسیاری از نرم‌افزارهای معروف از جمله ویندوز به راحتی کپی می شوند و مورد استفاده کاربران ایرانی قرار می گیرد، باید دانست که اگر سرقت علمی صورت نمی گرفت، اخلاق حرفه ای در این حوزه نیز مطرح نمی بود.

وی رشد فناوری اطلاعات و دسترسی آسان به مقالات، ارتباط ارتقای علمی اساتید دانشگاه با تولید مقاله و مدرک گرایی را از جمله عوامل بروز سرقت علمی و ادبی عنوان کرد و گفت: ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺭﺷﺘﻪ ﻫﺎﻱ ﻋﻠﻤﻲ، ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺻﻠﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺻﺪﻣﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﺮﻗﺖ ﻋﻠﻤﻲ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ.

مهموئی ادامه داد: ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺁﻣﻮﺯﺵ، ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﻳﺎﺩﮔﻴﺮﻱ ﺩﺍﻧﺶ ﺁﻣﻮﺯﺍﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺩﻟﻴﻞ ﻭ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﻜﻞ، ﺁﺛﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺩﺭﺳﻲ ﺧﻮﺩ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ، ﺩﭼﺎﺭ ﺍﺧﺘﻼﻝ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﭘﮋﻭﻫﺶ، ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ، ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺁﺑﺮﻭﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺟﺪﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﺍﻥ ﺁﺳﻴﺐ ﻣﻲ ﺯﻧﻨﺪ.

همچنین دکتر نجاری از دیگر اساتید دانشگاه به تشریح تاریچه قانون مالکیت معنوی در ایران و جهان پرداخت./935/پ202/ب4