استحکام تز جدایی دین از سیاست در دوره عباسی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام جعفر اسلامی فر شنبه شب در آستانه شهادت امام صادق(ع) در صحن جامع حرم امام رضا، اظهار کرد: بر شیعه و کسی که معتقد به امامت اثنی عشری است لازم می‌باشد تا زندگی ائمه اطهار(ص) را مطالعه کند و از زندگی آن بزرگواران بهره ببرد زیرا خداوند ائمه اطهار را برای چگونه زیستن و بهتر زیستن بشر فرستاده است.
وی تصریح کرد: همه ائمه وظایفشان را متناسب با زمان خود درست و دقیق انجام داده اند و بر هدایت مردم همت گمارده اند گرچه در طول 250 سال از زمان رحلت پیامبر(ص) تا ابتدای امامت حضرت مهدی(عج) زندگی ائمه با فشارهای حاکمان جور از بنی امیه تا بنی عباس همراه بوده است ولی هر امامی در هر عصری که به امامت می رسید وظایفی به اقتضای آن دوره برای تبلیغ دین به عهده داشت.
مدیر مدرسه علمیه فاضلیه مشهد بیان کرد: امام باقر(ع) و امام صاد(ق) در زمانی زندگی می کردند که موجی از مسائل فرهنگی و اعتقادی در جامعه ایجاد بوده شده بود، کتاب هایی از کشورهای دیگر ترجمه و به جامعه اسلامی وارد می شد، مذاهب و اعتقادات گوناگونی در جامعه رواج یافته بود، مذاهب اهل سنت که از حمایت حکومت هابرخوردار بودند روز به روز در حال تکمیل و تحکیم در جامعه بودند.
نایسامانی فقه و اعتقادات
وی افزود: از طرفی نظرات اعتقادی افراطی و هم تفریطی هم در جامعه وجود داشت؛ بعضی مثل خوارج اعتقادات تند و افراطی داشتند که با انجام یک گناه کبیره فرد را از اسلام خارج و حکمش را اعدام می پنداشتند آنان از اسلام چهره ای خشن ایجاد کرده و نشان داده بودند.
حجت الاسلام اسلامی فر ادامه داد: از سویی دیگر عده ای تفریطی شده بودند از جمله فرقه ای که بنی امیه به نام «مرجعه» در جامعه ایجاد کرده بود که هر کس شهادتین را بر زبان جاری کند؛ مسلمان است، مسلمان می ماند و مسلمان می میرد حتی اگر به بدترین گناهان کبیره آلوده شده باشد.
وی با بیان این که بنیان گذار این تفکر معاویه بن ابی سفیان بود، تصریح کرد: این فکر فرهنگی را معاویه در جامعه ایجاد کرد که گناه در دنیا منافاتی با دین و اعتقاد به شهادتین ندارد و خدا مصلحت می داند انسان را ببخشاید یا خیر، در حالی که اگر کسی فقط در اعتقاد قلبی مسلمان باشد، عمل صلح نداشته باشد، به دنبال امور خوب نباشد، از گناهان پرهیز نکند آلودگی به گناه سبب از دست دادن دینش می شود.
مدیر مدرسه علمیه فاضلیه مشهد خاطرنشان کرد: افزون بر چنین فضای اعتقادی، انحطاط فقهی و مذهبی نیز رایج شده بود؛ مذهب سازی از سوی خلفای بنی عباس معضلی بود که در زمام امام صادق(ع) گسترش پیدا کرد زیرا خودشان علم و آگاهی از قرآن نداشتند، نسبت به روایات نبی مکرم اسلام آگاه نبوده و احکام شریعت را بلد نبودند از این رو بنیاد جدایی دین از سیاست را گذاشتند.
استحکام تز جدایی دین از سیاست
وی افزود: جدایی دین از سیاست پس از پیامبر(ص) در اواخر دوران حکومت بنی امیه آغاز شد و در زمان خلفای بنی عباس استحکام یافت، در زمان پیامبر(ص) دین و سیاست همراه هم بودند ولی به این دلیل که خلفای بنی عباس دوست داشتند خود حکومت کنند، گنج و ثروت های حکومت دست آن ها باشد اما نمی توانستند پاسخگوی مسائل فقهی، اعتقادی و فرهنگی مردم باشند، بین دین و سیاست جدایی انداختند که حکومت را خود عهده دار شدند و فقه، بیان احکام و تفسیر را به علمایی که وابسته حکومت باشد، واگذار کردند.
حجت الاسلام اسلامی فر اظهار کرد: در نتیجه مذاهبی چون حنفی و مالکی مذاهبی در قرن دوم هجری از سوی خلفای بنی عباس به وجود آمد، امام باقر(ع) و امام جعفر صادق(ع) در چنین فضایی زندگی می کردند؛ افراط و تفریط وجود داشت، عده ای قائل به اولوهیت ائمه(ع) بودند و عده ای نیز آن ها را تکفیر می کردند.
نابسامانی وضعیت فرهنگی
وی با بیان این که آن فضا از نظر فرهنگی وضعیت مطلوبی نداشت، گفت: اوایل حکومت بنی عباس آنقدر جامعه اسلامی از نظر فرهنگی به قدری منحط بود که مدینه و مکه که محل نزول وحی الهی بر پیامبر اکرم(ص) بود و مؤمنان خالص در آن جا زندگی می کردند تبدیل به فاسد ترین مواضع شده بود؛ زنان خواننده و مجلس گردان های لهو و لعب مرکزشان نیز آن جا بود.
سخنران حرم مطهر رضوی با این بیان که خلفای بنی عباس هنگامی که در بغداد مجلسی لهو و لعب داشتند از حجاز و مکه خواننده، نوازنده و مجلس گردان دعوت می کردند، ابراز کرد: می توان نتیجه گرفت دشمنان وقتی بخواهند سابقه دینی چیزی را از بین ببرند اسمش را نگه می دارند و از درون آن را فاسد می کنند؛ مدینه که در زمان پیامبر(ص) پایگاه نشر معارف دینی بود این چنین محل فسق و فجور شده بود.
حجت الاسلام اسلامی فر عنوان کرد: در چنین فضایی امام صادق(ع) بنای سکان داری کشتی اسلامی دارند در فضایی که هرکسی به دنبال تفکری است، امام بنا دارد تشیع را نگه دارد، به وظیفه خودش عمل کند و مکتب اسلام را آنچنان که پیغمبر(ص) آورده است به مردم معرفی کند.
مدیر مدرسه علمیه فاضلیه مشه تصریح کرد: این مسؤولیت سنگین و طاقت فرسایی برای ایشان بود با وجود گروه های بسیاری که با همه اختلاف های فاحشی که بین آن ها وجود داشت هریک خود را مدعی اسلام می دانستند.
وی با بیان این که در چنین فضایی مردم متحیر هستند، خاطرنشان کرد: حالت متحرانه در مردم سبب شد امام احساس وظیفه کنند همان اسلام پیامبر(ص) را برای مردم تبیین کند، روشن است در چنین وضعیت فرهنگی بهم ریخنه و آشفته ای دعوا، جنگیدن، فحش دادن و شمشیر کشیدن نتیجه ای ندارد.
حجت الاسلام اسلامی فر ابراز کرد: از آن جا که مردم حق را نمی شناسند از امام خود حمایت نمی کنند در نتیجه ایشان بدون ثمره و فایده ای در جنگ با دشمن شهید می شدند، در این فضا که همه داعیه اسلام دارند امام صادق(ع) برای مردم حقایق اسلام بیان کردند.
وی با بیان این که مؤمن باید زمان شناس باشد، بصیرت داشته باشد، دشمن شناس باشد، گفت: امام صادق(ع) از زمان به خوبی استفاده کردند ایشان می دانستند که معضل جامعه آن روز معظل فکری است از این رو کلاس درس گذاشتند و شاگرد تربیت کردند، بیانات و حرف هایشان را تدوین شده به شاگردانشان ارائه کردند، اصول و قواعد فقهی را به مردم و شاگردانشان منتقل کردند.
مدیر مدرسه علمیه فاضلیه مشهد خاطرنشان کرد: به کاربردن تعبیر بنیان گذار مذهب جعفری برای ایشان تعبیری نادرست است زیرا امام صادق(ع) هنگامی که دیدند مذاهبی خلافی واقع از سوی حاکمان جور ترویج یافته و اسلام پیامبر اکرم(ص) که در این صدسال مهجور و کنار گذاشته بود، همان را تبیین و احیا کردند و بنیان گذار مکتب جدیدی نبودند.
حجت الاسلام اسلامی فر یادآور شد: اسلام حقیقی و واقعی را که پیامبر اکرم(ص) برای هدایت مردم آورده است فقط در لسان و زبان ائمه اطهار است، اسلام ناب محمدی فقط در کلمات فرزندان اهل بیت پیدا می شود بنابراین مراجعه به امیرمؤمنان (ع) و سایر اهل بیت برای پیدا کردن اسلام حقیقی است./1308/