نقش رسانه دینی در ایجاد انگیزه و سوق دادن مردم به معروف
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در قم، حجت‌الاسلام و المسلمین عباس رفعتی نائینی، رییس مرکز تخصصی حقوق و قضای حوزه علمیه قم، عصرشنبه در درس خارج فقه رسانه که در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد با اشاره اجمالی بر مباحث جلسه گذشته به بررسی زیر مجموعه‌های هدف اصلی و کلان پرداخت.
حجت الاسلام و المسلمین رفعتی با بیان این‌که رسانه دینی اهداف مختلفی دارد بیان‌داشت: رسانه دینی یک هدف اصلی و اساسی دارد که آن هدایت جامعه اسلامی است و در زیر مجموعه این هدف کلان و اصلی، اهداف خُرد و جزئی دارد.
فرهنگ سازی یک هدف جزئی
وی فرهنگ سازی را اولین هدف جزئی در زیر مجموعه هدف کلان رسانه دینی برشمرد و تصریح کرد: رسانه می‌تواند هر آنچه را که در آموزه‌های دینی به عنوان معروف معرفی شده را در جامعه اسلامی فرهنگ‌سازی کند.
رییس مرکز تخصصی حقوق و قضای حوزه علمیه قم در ادامه ابراز داشت: یکی از مطالباتی که مقام معظم رهبری از رسانه ملی دارند ارائه سبک زندگی دینی است که رسانه دینی می‌تواند با تبیین الگوی سبک زندگی اسلامی فرهنگ خوب بودن، دینی زندگی کردن و معنوی زندگی کردن را به مردم جامعه معرفی کند که این جزئی از فرهنگ‌سازی و معروف است.
وی امر به معروف و امر به تشکیل و سازماندهی یک فرهنگ دینی و مدیریت کردن فرهنگ جامعه را از اهداف جزئی رسانه دینی برشمرد و تأکید کرد: زمانی که گفته می‌شود رسانه دینی فرهنگ جامعه را مدیریت کند به این معناست که رسانه دینی، فرهنگ جامعه را به سمت خوبی و معروف هدایت کند.
این استاد سطح عالی حوزه علمیه با قرائت آیه 104 سوره آل‌عمران خاطرنشان کرد: در آیه «وَ لْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَي الْخَيْرِ وَ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» امر به معروف و فراخوانی به سوی امر نیک را به همه مردم توصیه نمی‌کند، بلکه می‌فرماید بخشی از مردم این وظیفه را دارند و برخی از مردم می‌توانند فعالیت فرهنگی کنند و فرهنگ جامعه را بسازند از این رو نهادی که می‌تواند این کار را انجام دهد، رسانه دینی است.
امر به معروف وظیفه رسانه دینی
وی برای اثبات این امر که رسانه دینی وظیفه فرهنگ‌سازی جامعه و امر به معروف را عهده دار است اظهار داشت: خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «کُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ لَوْ آمَنَ أَهْلُ الْکِتابِ لَکانَ خَيْراً لَهُمْ مِنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَ أَکْثَرُهُمُ الْفاسِقُونَ» و بدان معناست که بهترین گروه از مسلمانان کسانی هستند که امر به معروف می‌کنند.
حجت الاسلام و المسلمین رفعتی آیه هفدهم سوره لقمان را از دیگر موارد نشان دهنده اهمیت امر به معروف برشمرد و ابراز داشت: لقمان در این آیه فرزند خود را پس از اقامه نماز به معروف سفارش می‌کند و می‌فرماید: «يا بُنَيَّ أَقِمِ الصَّلاةَ وَ أْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ اصْبِرْ عَلي ما أَصابَکَ إِنَّ ذلِکَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ»
وی با قرائت آیه «وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ يُطيعُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِکَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزيزٌ حَکيمٌ» تأکید کرد: خداوند متعال در آیه 71 سوره توبه می‌فرماید: مردان و زنان با ایمان بر یکدیگر ولایت دارند، از این رو یکدیگر را به کار شایسته فرمان مى دهند و از کار ناپسند نهى مى کنند و نماز را برپا مى دارند و زکات مى پردازند و از خدا و پیامبرش اطاعت مى کنند .....
رییس مرکز تخصصی حقوق و قضای حوزه علمیه قم فرهنگ را نگرش فکری، عملی و رفتاری انسان در جامعه دانست و خاطرنشان کرد: اگر نگرش فکری، عملی و رفتاری انسان عمومی شود، فرهنگ جامعه تشکیل خواهد شد.
ایجاد فرهنگ دینی از طریق امر به معروف میسر خواهد شد
وی تصریح کرد: ایجاد فرهنگی دینی در جامعه مستلزم امر به معروف است از این رو اگر معروف در جامعه تبدیل به یک رفتاری عمومی گردد فرهنگ دینی ایجاد خواهد شد.
این استاد سطح عالی حوزه علمیه ساخت فرهنگ صحیح، قرآنی و دینی را یک هدف معرفی و خاطرنشان کرد: این هدف به وسیله امر به معروف محقق می‌شود لذا رسانه دینی این مهم را در پیامش دنبال می‌کند تا آن که معروف به یک فرهنگ در زندگی آحاد مردم جامعه تبدیل شود.
وی در ادامه به روایت «مَنْ اَمَرَ بَالْمَعْرُوفِ وَ نَهى عَنْ المُنْكَرِ فَهُو خَليفَةُ اللّه ِ فى أَرْضِهِ و خَليفَةُ رَسُولِ اللّه»ِ از پیامبر اکرم(ص) اشاره و افزود: هدف کلانی که خداوند متعال و همه انبیای الهی به دنبال آن بودند امر به معروف بود همان گونه که در این روایت به کسی که امر به معروف می‌کند به خلیفت الله و جانشین خداوند بر روی زمین تعبیر شده است.
حجت الاسلام و المسلمین رفعتی با بیان این که پیامبر اکرم(ص) یک پیام‌رسان بود گفت: پیام رسان باید توسط پیامش جامعه را به سوی معروف امر و راهنمایی کند.
هدف از امر به معروف ایجاد انگیزه و راهنمایی به سوی معروف است
وی صرف معرفی و بیان معروف از جانب پیام‌رسان را کافی ندانست و اظهار داشت: پیام‌رسان علاوه بر معرفی معروف باید جامعه را به سوی معروف امر و راهنمایی کند و مقصود از امر، ایجاد انگیزه، تحریک و سوق دادن مردم جامعه به انجام معروف است.
رییس مرکز تخصصی حقوق و قضای حوزه علمیه قم در دقایق پایانی این جلسه با قرائت روایت «غايَةُ الدِّينِ الأمرُ بِالمَعرُوفِ والنَّهيُ عَنِ المُنكَرِ و إقامَةُ الحُدودِ» از امیر‌مؤمنان(ع)، بار دیگر بر اهمیت امر به معروف تأکید و خاطرنشان کرد: این روایت هدف و غایت نهایی دین را امر به معروف معرفی کرده است و این بیانگر اهمیت بالای این موضوع است. /878/پ201/ی