انفاق امام علی در نماز منافاتی با خضوع ایشان ندارد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله جعفر سبحانی در برنامه چشمه معرفت که از شبکه دوم سیما پخش شد، با اشاره به آیه «اِنّما وَلیّکم الله و رسوله والّذین آمنوا الّذین یقیمون الصّلوة و یؤتون الزّکاة و هم راکعون» اظهار داشت: در شأن نزول این آیه آمده است که امیرمؤمنان روزی در مسجد نماز می خواند و سائلی از وی درخواست کمک کرد که ایشان انگشتری در دست داشت و به آن سائل اشاره کرد تا بیاید و انگشتر را از دست او بردارد.

وی افزود: شأن نزول آیه این است که ولی و امام شما کسانی هستند که دارای ایمان قوی هستند و در حال رکوع صدقه می دهند؛ حال برخی شبهه می کنند حضرت علی(ع) که همواره غرق در خضوع و خشوع است چگونه سؤال فقیر را می شنود؟ درحالی که وقتی در هنگام نماز تیر از پای ایشان می کشند متوجه نمی شود و سؤال دیگر آن که چرا قرآن به صورت جمع آورده است و گفته کسانی که ایمان آورده و کسانی که صدقه می دهند، حال آنکه یک نفر مصداق این آیه است؟

استاد برجسته درس خارج حوزه با اشاره به جواب سؤال نخست تأکید کرد: اگر ایشان صدای فقیر را می شنود این عین عبادت است یعنی امام علی(ع) در حال نماز یک عبادت دیگر انجام می دهد که یک امر اخروی است همچنانکه گاهی مادرانی هستند که قلبشان را از همه چیز می بندند و تنها صدای کودک خود را حتی از راه دور می شنود.

وی تصریح کرد: در آیات و روایات رسیدگی به فقرا نیازمندان بهترین عمل شمرده شده است و به همین جهت چه مانعی دارد که حضرت در عین خضوع و خشوع در نماز صدای سائلی را بشوند و به او اشاره کند تا انگشتر را از دست ایشان بردارد.

حضرت آیت الله سبحانی با اشاره به شبهه دیگری که از سوی فخر رازی مطرح شده است، عنوان کرد: گاهی اوقات گفته می شود این عمل کثیر است و باعث بطلان نماز می شود، درحالی که به هیچ عنوان این فعل کثیر نیست که مبطل نماز باشد، چون فعلی کثیر است که مبطل صورت نماز باشد در حالی که در قضیه مورد بحث این طور نیست، همچنانکه پیامبرگرامی اسلام گاهی حسنین(ع) را بلند می کرد و حمد می خواند.

وی در پاسخ به سؤال دوم عنوان کرد: در مورد سؤال دوم یعنی صیغه جمع نیز باید بگوییم که در قرآن این مسأله فراوان است که از فرد واحد به صیغه جمع سخن به میان آمده است؛ همچنانکه خداوند در قرآن می فرماید «هم الذین یقولون لاتنفقوا علی من عند رسول الله حتّی ينفضّوا ...» یعنی اینها همان کسانی هستند که می‌گویند بر آنان که نزد رسول خدا هستند انفاق نکنید تا پراکنده شوند.

استاد برجسته درس خارج حوزه ادامه داد: در این آیه خداوند، حکمی کلی را در مورد منافقان آورده است که با تکبر و نخوت روی برمی‌گردانند و می‌گویند بر اصحاب رسول انفاق نکنید، در حالی‌ که با مراجعه با شأن نزول مشاهده می‌شود در عین اینکه خدا در این آیات منافقان را مورد خطاب قرار داده است و حکمی را صادر کرده است، ولی مصداق خارجی این آیات شخصی واحد، به نام عبدالله بن أبی بوده است.

وی با بیان اینکه برای این سؤال یک جواب دیگر هم بیان شده است، خاطرنشان کرد: این قول را مرحوم شرف الدین عاملی در مراجعات گفته است به این صورت که خداوند برای اینکه تحریک عواطف دیگران نکند آیه را به صورت جمع آورده است، به عبارت دیگر خداوند می خواهد بگوید راه به سوی بقیه نیز باز است ولی هیچکس نمی تواند غیر از امیرمؤمنان(ع) مصداق آن باشد، مثل معلمی که می داند جواب سؤالش را تنها یک شاگرد می تواند بدهد ولی به صورت جمع مطرح می کند تا دیگران تحریک نشود.

حضرت آیت الله سبحانی در پایان تصریح کرد: باید توجه داشته باشیم که ولایت در این جا به معنای دوستی نیست، چراکه دوستی اختصاص به علی(ع) و حالت رکوع ندارد، درحالی که آیه مورد بحث اشاره به فرد است یعنی این فرد ولی و امام شما است بنابراین ولی در اینجا به معنای امامت و اولویت تصرف در اموال و نفوس است./1330/پ۲۰۲/ج۱