دوره تدوین قانون اساسی در ایران دوره عملی فقه شیعه است

به گزارش خبرگزاری رسا، حجت الاسلام رحمانی نیشابوری در نشست علمی روش شناسی فقهی رویکردهای اصولی و اخباری که در سالن جلسات دانشگاه باقرالعلوم برگزار شد، در سخنانی اظهار کرد: هدف از بحث این موضوع، اثبات جامعیت در ابعاد مختلف، کارآمدی فقه، بروز بودن فقه و پاسخگو بودن فقه به آنچه که یک جامعه بشری نیازمند است.

وی ادامه داد: فقه را از نگاه های مختلف تقسیمات متعددی انجام دادن و درباره دوره های فقه، گاهی زمان را ملاک قرار دادند و گاهی شخصیت های تاثیرگذار را قرار دادن و گاهی هم به لحاظ مکان های مختلف، فقه را تقسیم کرده اند.

استاد دانشگاه با بیان اینکه فقه شیعه را به لحاظ تغییر و تحولاتی که در طول تاریخ برایش اتفاق افتاده است به ۱۰ دوره تقسیم کرده اند، بیان کرد: دوره تشریع نخستین دوره فقه است که از آغاز بعثت تا زمان رحلت پیامبر گرامی اسلام که حدود ۲۳ سال به طول انجامیده است.

وی دوره تفسیر و تبیین فقه توسط ائمه(ع) را دومین دوره فقه شیعه عنوان کرد و افزود: این دوره از سال ۲۳ هجری آغاز و تا شروع غیبت صغرا ادامه داشت، دوره سوم نیز عبارت است از دوره شکوفایی که از سال ۲۶۰ هجری شروع و تا ۴۳۶ هجری ادامه داشت.

استاد حوزه علمیه با بیان اینکه دوره چهارم را به لحاظ تغییر و تحولی که بوجود آمد، دوره کمال فقه نامیدند، تصریح کرد: این دوره از زمان تولد شیخ تا رحلت شیخ طوسی ادامه داشت که آن را کمال اجتهاد نامیدند.

وی با اشاره به اینکه دوره پنجم عبارت است از دوره رکود که بعد از رحلت شیخ طوسی شروع و تا آغاز بروزعلم ادریس، ادامه داشت، اظهار کرد: دوره ششم نیز نهضت مجدد بروز وظهور فقه شیعه است که از زمان حیات ابن ادریس شروع و تا سال هزار و ۳۰ هجری ادامه داشت.

حجت الاسلام رحمانی نیشابوری گفت: دوره هفتم، دوره تاریک فقه شیعه، دوره ای است که اخباری ها بر مراکز فقهی مسلط می شوند و این دوره از سال هزار و ۳۰ هجری آغاز و تا سال هزار و ۱۸۶ هجری ادامه داشت.

وی با بیان اینکه دوره هشتم عبارت است از دوره تجدید حیات فقه شیعه که از زمان بروز و ظهور وحید بهبهانی آغاز و تا زمان مرحوم صاحب جواهرادامه یافته است، افزود: دوره نهم، دوره اوج فقه شیعه با نگاه اصولی و اجتهادی بوده است.

استاد حوزه علمیه ادامه داد: دوره دهم از زمانی شروع می شود که قانون اساسی در ایران نوشته شد و فقه شیعه با نگاه قانون بروز و ظهور پیدا کرد و این دوره را می توان دوره عملی فقه شیعه نامید.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه پیشینه فقه اخباری گری ریشه در زمان پیامبر اکرم(ص) دارد، اظهار کرد: رگه هایی از تفکر اخباری گری هم در بین برخی از صحابه و هم در بین برخی از شاگردان ائمه اطهار(ع) مشاهده می شد.

حجت الاسلام رحمانی نیشابوری با بیان عوامل مختلفی از قبیل تعالیم میرزا محمد استرابادی یا همان رجالی معروف که شاگردان وی بعد از استاد به رواج تفکرات اخباری گری پرداختند، یکی از عوامل رواج تفکر اخباری گری در جهان شیعه و بین علما و فقها محسوب می شود، افزود: در دوره هفتم فقه، حاکمان صفوی بر جهان تشیع حکومت می کردند و مجتهدان اصولی بر خلاف مجتهدان تفکر اخباری در کارهای حکومتی دخالت می کردند و این حاکمان دیدند به صلاحشان است که تفکر اخباری گری را بر جامعه غالب کنند.

وی سومین عامل رواج تفکر اخباری گری را ورود تفکرات اخباری گری اهل سنت از ترکیه و رواج آن در مناطقی از قبیل شیراز و بحرین ، عنوان کرد و تصریح کرد: همزمان با دوره هفتم دکارت در خارج از جهان شیعه صاحب نظر و تجربه گرا بود و فلسفه تجربه گرایی و حس گرایی را رواج می داد و یکی از عوامل تاثیرگزار فلسفه حاکم بر دنیای غرب آن زمان بوده است./1324/د101/ج