هجرت آیت الله مظاهری حوزه علمیه اصفهان را احیا کرد

حجت الاسلام ادیبی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با بیان این که هجرت طلاب از مطالبات رهبر معظم انقلاب و مراجع تقلید است، اظهار کرد: هجرت طلاب از سنت های حسنه و دیرینه حوزه علمیه به شمار می رود چنانچه در سیره علما نیز هجرت به مناطق مختلف بسیار مشاهده می شود.

استاد سطح عالی حوزه علمیه قم، تأسیس حوزه علمیه قم را مرهون و مدیون هجرت شیخ عبدالکریم حائری دانست و گفت: پس از مرحوم حائری، ادامه و استقامت حوزه علمیه مدیون آیت الله بروجردی است و حتی نظام جمهوری اسلامی ایران بر پایه مهاجرت های امام خمینی(ره) پایه گذاری شده و شکل گرفته است.

وی خاطرنشان کرد: برترین و روشن ترین دلیل برای هجرت طلاب از قم، آیه 122 سوره توبه یا آیه نفر است که توصیه می کند عده ای برای آموختن دین هجرت کنند و پس از آن به میان قوم خویش بازگردند و دین اسلام را ترویج کنند؛ اگر به سیره معصومان، انبیاء و اولیاء الله نگاه کنیم باز هم مسأله هجرت مشاهده می شود.

حجت الاسلام ادیبی در ادامه به اهداف هجرت اشاره کرد و افزود: هجرت گاهی برای حفظ اصل دین است که در سوره مبارکه نساء آیه 97 به افرادی که در بلاد کفر زندگی می کنند و با کفار هم زیستی پیدا کرده اند می گوید، زمین خداوند وسیع است و به چه دلیل هجرت نکرده اید تا دین تان حفظ شود.

وی افزود: هدف دیگر هجرت نشر و ترویج دین است که آیه نفر و دیگر آیات به این مطلب اشاره دارند؛ البته برخی آیات تصریح به هجرت دارند و گاهی تلویحی است از جمله آیه 63 سوره مبارک مائده که دانشمندان یهود و مسیحی را توبیخ می کند به چه دلیل مردم را امر به معروف و نهی از منکر نمی کنید که در برخی موارد لازمه امر به معروف نهی از منکر است، چنانچه حضرت ابراهیم(ع) از بابل به فلسطین، همچنین هجرت پیامبر اکرم(ص) و امام علی(ع)برای تشکیل حکومت از مکه به مدینه و هجرت امام حسین(ع) از مدینه به کوفه از آن موارد است که تمامی این هجرت ها تاریخ ساز و تمدن ساز هستند.

استاد سطح عالی حوزه علمیه قم هجرت طلاب در گذشته را دارای فرهنگی تعریف شده نامید و تبیین کرد: براساس زندگی نامه علما و دانشمندان بزرگ، آنها برای عمل به آیه نفر یعنی دین شناسی و در محله بعد تبلیغ و شناساندن دین وارد حوزه می شده اند یعنی در فرهنگ حوزه علمیه، گام اول فهمیدن و گام دوم فهماندن دین به دیگران تعریف شده بود.

وی با تصریح بر این که شاید به دو دلیل هجرت طلاب در گذشته بیشتر اهمیت داشته است، گفت: در گذشته زمانی که طلاب وارد حوزه علمیه می شدند، اساتید به صورت دائمی آیه نفر را توصیه می کردند ازسوی دیگر نیز طلاب مشاهده می کردند دانشمندان و علما برای تبلیغ دین به مکان های دیگری هجرت می کنند که خود این عمل، انگیزه هجرت در حوزه را تقویت می کرد.

حجت الاسلام ادیبی اضافه کرد: زمانی که به دو عامل مطرح شده عمل نشود و مانند سابق روی فرهنگ سازی کار نکنیم بالتبع افراد کمتری از حوزه هجرت می کنند و حوزه علمیه به مثابه قطاری می شود که در هر ایستگاه عده ای فقط سوار می شوند و کسی از این قطار پیاده نمی شود.

وی اضافه کرد: در گذشته، حتی در روستاها نیز عالم ربانی وجود داشت به عنوان مثال مرحوم کوهستانی در روستای کوهستان شهر بهشهر از استان مازندران، حسن علی نخودکی در روستاهای اطراف مشهد و یا مرحوم آیت الله شیخ محمد بهاری که از شاگردان ملاحسین قلی همدانی بود در روستای بهار همدان که اکنون به شهر تبدیل شده، زندگی می کردند.

حجت الاسلام ادیبی در بخش دیگری از سخنان خود در زمینه راهکارهای فرهنگ سازی برای هجرت طلاب، گفت: بومی سازی عرصه تبلیغ در انگیزه هجرت طلاب می تواند مؤثر باشد به این صورت که در هر منطقه ای طلاب آن منطقه در اولویت باشند.

وی استعدادیابی طلاب و تفکیک آنها همچنین پرورش براساس استعداد را ضروری دانست و افزود: طلابی را که دارای استعداد مرجعیت و اجتهاد اعم از فقهی، اصولی و اخلاقی هستند را شناسایی کرده و به عنوان پشتوانه برای حوزه علمیه پرورش داده شوند یا طلبه ای که در سطح پایین تر است برای تدریس استفاده شود و هر طلبه دیگری براساس استعدادی که دارد.

استاد حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: تقویت روحیه جهادی و انقلابی در میان طلاب می تواند آنها را برای هجرت آماده سازد چنانچه در اکثر آیات هر زمانی که بحث از هجرت می شود پس از آن جهاد نیز می آید به تعبیر مرحوم حضرت آیت الله بهجت «ما برای راحت طلبی به این دنیا نیامده ایم».

وی افزود: برای هجرت طلاب باید زمینه ها و شرایط لازم فراهم شود به عنوان مثال زمانی که زمینه اسکان های دائمی برای طلاب در قم فراهم می شود، هجرت برای طلاب سخت تر خواهد شد اما اگر این شرایط در شهرها فراهم شود خود این عمل مقدمه ای برای هجرت طلاب می شود؛ البته علما نیز باید به مراکز استانی خویش، هجرت کنند که موجب می شود حوزه های استانی تقویت شوند و در نتیجه هجرت طلاب به قم نیز کمتر می شود چناچه آیت الله مظاهری به اصفهان هجرت و حوزه علمیه این استان را احیا کرد./1324/ج