پرداختن به مبدا فلسفی لازمه تولید هر علم است

اشاره: چند روزی است که آیت الله علی اکبر رشاد مدیر حوزه ها علمیه تهران «کتاب فلسفه علم دینی» را که به نویسندگی خود تالیف شده است رونمایی کرده است.

در همین راستا خبرنگار سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، به گفت و گو با آیت الله رشاد پرداخته و درباره اهمیت و ضرورت تالیف کتاب «فلسفه علم دینی» مصاحبه ای انجام داده است:

رسا- به نظر شما تالیف چنین کتابی چه ضرورتی دارد؟

اصولاً تحول و توسعه در معرفت در همه انواع علوم و انواع معرفت ها از مبدا یک مبانی، منطق و فلسفه آن شروع می شود و اگر ما بخواهیم به هر نوع از علم- از علوم انسانی گرفته تا علوم عقلی- بپردازیم باید از مبدع فلسفه آن شروع کنیم و از مبانی آن به عنوان زیرساخت ها استفاده کنیم و زیربنا را طراحی و بنیانگذاری کنیم تا علم، روبنای آن شده و روی آن مستقر شود؛ اگرچه روش شناسی علوم نیز جزئی از فلسفه آن به حساب می آید؛ اما در بین مجموعه مسائلی که تحت عنوان فلسفه یک علم بحث می‌شود مهمترین مسائل و مباحث روش شناسی است؛ از این جهت بنده، به رغم این که روش شناسی جزئی از فلسفه علم است آن را در عرض فلسفه آن و مبانی ذکر می کنم.

بنابراین ما اگر بخواهیم علم دینی تولید کنیم باید بر روی فلسفه آن علم کار کنیم و پس از آن و در کنار آن از روش شناسی علم دینی سخن بگوییم و با اتخاذ مبنایی مشخص وارد تولید علم شویم و بر این اساس است که پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اهتمام ویژه‌ای برای تولید فلسفه‌ های مضاف، روش شناسی و منطق دارد.

آنچه که امروزه مورد ابتلای ما است مسئله فلسفه علم دینی است و اگر بنا است که علم دینی تولید کنیم باید ابتدا زیرساخت‌های آن را مهیا کرده باشیم و این کتاب عهده دار چنین کاری است و درصدد این است که زیرساخت های تولید علم دینی را مهیا کند و چارچوب ها، مبانی و پیش فرض های آن را در هستی شناسی، مأخذ شناسی، غایت شناسی و موضوعات مختلف را ارائه کند تا اگر کسی خواست در علم دینی ورود پیدا کند با لحاظ این زیرساخت‌ها تولید علم کند.

چارچوب فعالیت های ما در پژوهشگاه، تولید مبانی، تولید منطق و روش، تولید گزاره‌ها و نهایتاً تولید نظام است که بعد از طی شدن این چهار مرحله است که علم دینی تولید می گردد؛ به همین جهت ما در پژوهشگاه بیش از ۷۰ فلسفه مضاف در حال کار داریم.