شماره ۱۵ فصلنامه علمی «مطالعات میان رشتهای ارتباطات و رسانه» منتشر شد
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، پانزدهمین فصلنامه علمی «مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه» به صاحب امتیازی دانشگاه صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران با مدیرمسئولی شهاب اسفندیاری و سردبیری طاهر روشندل اربطانی منتشر شد.
این دو فصلنامه در 6 مقاله و 176 صفحه منتشر شده و عناوین، نام نویسندگان و چکیده مقالات به شرح زیر است:
مؤلفههای هویت برند صدا و سیما
آزاده سالمی؛ امید جهانشاهی
چکیده : هدف این پژوهش، شناسایی مؤلفههای هویت برند صدا و سیما و ارائۀ پیشنهادهایی برای مدیریت هویت برند این سازمان است. «هویت برند»، مجموعهصفات و ویژگیهایی است که سازمان، مایل است بر مبنای آن شناخته شود و به مشتریان (مخاطبان) وعده میدهد که آنها را خلق و حفظ کند. برای شناسایی این مؤلفهها، ضمن مطالعۀ اهداف، مأموریتها، چشمانداز و خطمشی سازمان و همچنین، رهنمودهای بنیانگذار انقلاب اسلامی(ره) و رهبر معظم انقلاب که مبنا و نقطۀاتکای هویت برند صدا و سیماست، از مطالعات اسنادی و مصاحبه با خبرگان بهره گرفته شده است. در این پژوهش، از مدل نظام راهبردی هویت برند آکر، بهعنوان الگوی شناسایی وعدهها یا مؤلفههای برند صدا و سیما و عوامل مؤثر بر آن استفاده شده است. براساس نتایج، جوهرۀ هویت برند صدا و سیما و وعدۀ محوریای که بر همۀ شئون و فعالیتهای سازمان، تأثیرگذار است، «رسانۀ ملی» بودن است. مؤلفههای هستهای و کارکردی هویت برند صدا و سیما عبارتاند از: رسانۀ نظام و مروج گفتمان انقلاب اسلامی، متولی انحصاری پخش صوت و تصویر فراگیر در کشور، دانشگاه عمومی، ارائهدهندۀ سرگرمی پاک و خانوادگی، و مرجع اخبار و اطلاعات موثق. همچنین عواملی مانند: توسعۀ سرمایۀ انسانی، نوآوری در تولید محصولات، نحوۀ مدیریت روابط سازمان با مخاطبان، حامیان مالی و شخصیتهای برند و ستارهها، بر هویت برند سازمان تأثیرگذارند. پس از شناسایی چالشهای پیش روی برند سازمان در حوزههای پیشگفته، پیشنهادهایی برای تحقق وعدههای برند سازمان و مدیریت برند رسانهای، ارائه شده که از آن میان، میتوان به این موارد اشاره کرد: «تبدیل دادههای مخاطبپژوهی به دانش، تحلیل جامع سپهر رسانهای کشور»، «خلق و طراحی قالبهای نو و محتوای خلاق»، «بومیسازی قالب و محتوای برنامههای اقتباسشده از فرمتهای جهانی»، «صیانت از محصولات برند» و «حضور نظاممند صدا و سیما در رسانههای اجتماعی».
تلویزیون و ارتباطات سلامت: بازنمایی ایدز در سریالهای پزشکی
سیروان عبدی؛ هادی خانیکی؛ اکبر نصراللهی؛ بیتا شاه منصوری
چکیده : ایدز یا اچ.ای.وی یکی از مسائل مهم حوزۀ سلامت است که تاکنون تلاشهای انسانی برای یافتن درمان قطعی و مؤثر برای آن به نتیجه نرسیده است. افزایش سالانۀ میزان مبتلایان به اچ.ای.وی در سراسر جهان، لزوم توجه به این بیماری و نوع بازنمایی آن در رسانههای جمعی را توجیه میکند. از آنجا که نحوۀ بازنمایی بیماری، بر نگرش موجود دربارۀ بیماری، احساسات مربوط به شخص مبتلا و کارهایی که باید دربارۀ بیماری انجام شود، تأثیرگذار است، در این تحقیق با هدف بررسی بازنمایی ایدز/اچ.ای.وی در رسانههای جمعی به مطالعۀ سه مجموعۀ پزشکی «سایۀ تنهایی»، «حادثه» و «پرستاران» پرداختهایم. برای پاسخ به سؤال تحقیق از دو روش نشانهشناسی و تحلیل گفتمان بهره بردهایم و در مجموع، 12 صحنه را تحلیل کردهایم. واحد تحلیل را نیز «صحنه» در نظر گرفتهایم. یافتههای تحقیق نشان میدهد که در هر کدام از این سریالها بر راههای انتقال خاصی تأکید شده و سایر ابعاد بیماری از جمله روند پیشرفت بیماری، راههای پیشگیری، راههای درمان و در واقع، بُعد زیستپزشکی این بیماری مغفول مانده است. این در حالی است که بر جنبۀ اخلاقی و دینی پیشگیری، با تأکید بر رعایت موازین اخلاقی، حمایت اجتماعی- به ویژه از سوی خانواده- و ایجاد انگیزه برای مبارزه با بیماری تأکید شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که استفاده از برنامههای آموزشی و سرگرمی مانند سریالهای پزشکی میتواند ضمن سرگرم کردن مخاطبان، اطلاعات مناسبی را در این خصوص به دست دهد، اما توجه کافی به ابعاد مختلف یک بیماری مزمن واگیردار از قبیل پیشگیری، درمان و راههای انتقال، از الزامات آن به حساب میآید.
ارائۀ الگوی شایستگی مدیران کارآفرین رسانههای دولتی ایران
سعید قنبری؛ ریحانه مفیدی؛ محمد حسین ترکمان رحمانی
چکیده : این پژوهش با درک اهمیت نقش مدیران شایسته در بهرهوری سازمانهای رسانهای دولتی در ایران و عطف به چالشهای جدی این سازمانها نظیر کمبود منابع مالی، کمبود خلاقیت و نوآوری، هدف خود را ارائۀ الگوی شایستگی مدیران کارآفرین رسانههای دولتی ایران قرار داده و با رویکردی اکتشافی و به روش تحلیل محتوای کیفی عرفی انجام شده است. برای دستیابی به هدف پژوهش، نتایج 29 مقالۀ مرتبط با موضوع پژوهش به همراه مصاحبۀ مکتوب خبرگانی تحلیل شد. خبرگان مورد مصاحبه به شیوۀ نمونهگیری هدفمند و با در نظر گرفتن قاعدۀ اشباع نظری به عنوان حد کفایت نمونهگیری انتخاب شدند و تحلیل دادهها با استفاده از کدگذاری باز و محوری انجام شد. تحلیل داده در قالب سه دستۀ شایستگی شغلی، سازمانی و فردی تقسیمبندی شد. یافتههای پژوهش در ذیل شایستگیهای شغلی، مهارت مدیریت و رهبری و آگاهی شغلی ذکر شده است. همچنین در ذیل بخش شایستگیهای سازمانی، توجه به فرهنگ و رفتار سازمانی، مدیریت راهبردی و برخورداری از دانش مدیریت منابع ذکر شدهاند. شایستگیهای فردی ذکرشده در این پژوهش نیز شامل هوشمندی مدیریتی، مهارتهای ارتباطاتی، ارزشمداری و شخصیت کارآفرینانه هستند.یافتههای این پژوهش میتواند هم در انتصاب مدیران کارآفرین رسانههای دولتی در ایران و هم در توسعۀ ادبیات نظری مرتبط با کارآفرینی رسانهای در سطح فردی کمککننده باشد.
طراحی استراتژیهای اثربخش برای حضور روابط عمومی نظام بانکی در رسانههای اجتماعی
ناهید مونسان؛ طاهر روشندل اربطانی؛ سید وحید عقیلی
چکیده : شناخت محیط سازمانها و تعیین استراتژیهای مناسب برای بقا و رشد، یکی از فعالیتهای سازمانهای دولتی و شرکتهاست. هدف اصلی این پژوهش، تعیین استراتژیهای مناسب برای توسعۀ فعالیتهای روابط عمومی نظام بانکی در حوزۀ رسانههای اجتماعی است. همچنین در این پژوهش، از تکنیک دلفی برای جمعآوری و تحلیل دادهها استفاده شده است؛ در این زمینه، با استفاده از ابزار مصاحبه، دادههای اولیه، جمعآوری و سپس با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه، دادههای ثانویه جمعآوری و تحلیل شدند. براساس یافتهها، روابط عمومی نظام بانکی، بهمنظور انجام فعالیتهای ترویجی، هشت نقطهقوت و هفت نقطهضعف برای ورود به رسانههای اجتماعی دارد. همچنین شانزده مورد فرصت و هشت مورد تهدید در این زمینه برای روابط عمومیها شناسایی شد. پس از تشکیل ماتریس ارزیابی داخلی و خارجی عوامل استراتژیک و براساس نمرات اتخاذشده، جلسات طوفان فکری با خبرگان صنعت بانکداری و روابط عمومی نظام بانکی تشکیل و استراتژیهای مناسب این حوزه استخراج شد. استراتژیها در چهار دستۀ استراتژیهای تهاجمی (SO)، استراتژیهای محافظهکارانه (WO)، استراتژیهای رقابتی (ST) و استراتژیهای تدافعی (WT) تدوین شدند. با توجه به موقعیت روابط عمومی نظام بانکی، اخذ استراتژیهای توسعه و رشد فعالیت در رسانههای اجتماعی، برای آن مناسب است. با توجه به اینکه نقاط قوت و فرصتهای روابط عمومی نظام بانکی برای فعالیت در رسانههای اجتماعی، چشمگیر است، اتخاذ این استراتژیها میتواند برای توسعۀ این فعالیتها کمککننده باشد.
طراحی مدل تبلیغات ویروسی رسانهای با تأکید بر پلتفرم واقعیت افزوده در عصر کرونا
منیرالسادات میراحمدی؛ یزدان شیرمحمدی؛ سید مهدی جلالی
چکیده : هدف این پژوهش، طراحی مدل تبلیغات ویروسی رسانهای اپلیکیشنهای تلفن همراه دارای پلتفرم واقعیت افزوده در عصر کرونا به شیوۀ پژوهشی کیفی و کمی است. جامعۀ آماری در بخش کیفی پژوهش را 30 نفر از خبرگان دانشگاهی در حوزۀ بازاریابی و تبلیغات رسانهای تشکیل میدهند که به شیوۀ غیر تصادفی و روش گلوله برفی انتخاب شدند. در بخش کمی نیز جامعۀ آماری شامل کاربران فعال تلفن همراه است که از اپلیکیشن زاپار استفاده میکنند و به روش نمونهگیری در دسترس برآورد شدند. در بخش کیفی، اطلاعات در قالب مدل مفهومی دادهبنیاد تدوین و سپس در بخش کمی با استفاده از جدول کرجسی و مورگان ۱۶۹ شرکت به عنوان نمونۀ آماری برآورد شده است. طبق نتایج پژوهش، شرایط على اثرگذار شامل این موارد است: تعامل اپلیکیشنهای واقعیت افزوده با مشتریان، تبلیغات ویروسی اپلیکیشنهای رسانهای تلفن همراه، جذب مشتریان از طریق تبلیغات ویروسی رسانهای در اپلیکیشنهای تلفن همراه، اثرگذاری تبلیغات ویروسی رسانهای اپلیکیشنها در عصر کرونا. شرایط مداخلهگر نیز شامل این موارد هستند: طولانی بودن تبلیغات ویروسی رسانهای در اپلیکیشنهای واقعیت افزوده، عدم جایگذاری مناسب تبلیغ شفاهی در اپلیکیشنهای واقعیت افزوده و استفاده از موضوعات نامرتبط با موضوع تبلیغ در اپلیکیشن. راهبردهای ارائهشده شامل اجرای زمانبندی دقیق تبلیغات ویروسی رسانهای در اپلیکیشنهای واقعیت افزوده، استفاده از افراد تأثیرگذار در اثرگذاری تبلیغات ویروسی رسانهای اپلیکیشنهای واقعیت افزوده، قالببندی درست در تبلیغات ویروسی رسانهای اپلیکیشنهای واقعیت افزوده است. به عنوان پیامدهای طرح موردی، میتوان به جذب مخاطب، برند شدن اپلیکیشن، ایجاد حس رضایت برای مخاطبان و تجربۀ خوشایند از استفاده از اپلیکیشن مشخص اشاره کرد.
تأثیر جاذبۀ نوستالژیک تبلیغات بر نگرش و رفتار خرید مصرفکننده (مورد مطالعه: تبلیغات شرکت مینو)
شیما عظیما؛ پژمان جعفری؛ علی مطیع نصرآبادی؛ نگار سماک نژاد
چکیده : این پژوهش با هدف ارزیابی تأثیر تبلیغات حاوی جاذبۀ نوستالژیک شخصی و تاریخی در دو قالب تیزر و پوستر، بر نگرش و رفتار خرید مصرفکنندگان انجام شده است. فرضیات پژوهش از طریق توزیع و گردآوری پرسشنامه در یک کارآزمایی تجربی، با حضور 300 آزمودنی از متولدین دهۀ 60 که براساس یک طرح عاملی 3(جاذبۀ تبلیغاتی: تبلیغات با جاذبۀ نوستالژیک شخصی، تبلیغات با جاذبۀ نوستالژیک تاریخی و تبلیغات بدون جاذبۀ نوستالژیک) × 2 (نوع تبلیغات: تیزر، پوستر)، به شکل تصادفی در 6 گروه جایگزین شدهاند، بررسی شده است. در این ارتباط، نتایج اثرات تعاملی تحلیل واریانس دوسویه، در سطح اطمینان 95% نشان میدهد زمانی که تبلیغ از نوع پوستر و جاذبه از نوع نوستالژی تاریخی باشد، نگرش نسبت به تبلیغات در بالاترین سطح خود بوده است. زمانی که تبلیغ از نوع تیزر و جاذبه از نوع نوستالژی تاریخی باشد، نوستالژی برانگیختهشده در بالاترین سطح خود بوده است، زمانی که تبلیغ از نوع پوستر و جاذبه از نوع نوستالژی تاریخی باشد، قصد خرید در بالاترین سطح خود بوده است. لذا براساس نتایج، به نظر میرسد تبلیغات تیزری با جاذبۀ نوستالژیک تاریخی نوستالژی برانگیختهشده بیشتر و تبلیغات پوستری با جاذبۀ نوستالژیک تاریخی نگرش مطلوبتری نسبت به تبلیغ و قصد خرید بیشتری را ایجاد میکند. اما نگرش افراد نسبت به برند در مواجهه با جاذبههای مختلف تفاوت معنادار ندارد.
علاقه مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره فصلنامه علمی «مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه» می توانند به نشانی تهران، ابتدای اتوبان نیایش، جنب پردیس سینمایی پارک ملت و درب جنوب باشگاه ورزشی انقلاب، دانشگاه صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، طبقه سوم، معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه، بخش نشریههای علمی دانشگاه یا به نشانی اینترنتی این فصلنامه به آدرس http://jiscm.iribu.ac.ir/ مراجعه کنند یا با شماره تلفن 22168536-021 بگیرند.