حکم یا فتوا؟

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، نشست علمی بررسی فقهی حکم ارتداد سلمان رشدی با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین مهدی سلیمانی اردهالی، حجت‌الاسلام و المسلمین سیدمحمود مدنی و حجت‌الاسلام انصاری در سالن شهید دهقانی خبرگزاری رسا برگزار شد.

حجت الاسلام محمدجواد علی‌نژاد دبیر این نشست علمی با ارائه دورنمایی از شبهات مطرح شده از سوی برخی به اصطلاح روشنفکران پس از ترور سلمان رشدی در روزهای اخیر گفت: حکم ارتدادی که حضرت امام خمینی (ره) برای سلمان رشدی صادر کردند به پشتوانه یک کاوش فقهی بوده و فلذا خبرگزاری رسا بر آن شد تا با حضور اساتید دروس خارج حوزه علمیه قم، با بررسی این حکم فقهی هم زوایای پنهان این اتفاق را تبیین کند و هم پاسخ هایی را به این افراد به اصطلاح روشنفکر داده باشد؛ ضمن اینکه مطالب ارائه شده از طرف اساتید در این نشست علمی، می‌تواند طلیعه‌ایی برای پژوهش ها و بحث های فقهی طلاب و فضلای حوزه علمیه باشد.

نقد و اشکال علمی به آراء بزرگان آزاد است

حجت‌الاسلام و المسلمین سیدمحمود مدنی خطاب به اندیشمندان غیرحوزوی ابراز کرد: چه حکم امام در رابطه با آقای رشدی و چه سایر احکام در حوزه علمیه، مورد کنکاش و بررسی قرار می‌گیرد و بحث، بررسی، نقد و اشکال برای ما امری کاملاً طبیعی و آزاد است و آراء بزرگانی همچون شیخ الطائفه، شیخ طوسی و علامه حلی ها مورد بحث و نقد گذاشته می‌شود و حوزه علمیه در طول ادوار مختلف اجازه می‌دهد هر مسئله ای نقد شود؛ البته شرط عقلانی آن این است که افراد ناقد دانش لازم و آشنایی با مباحث بحث مورد نظر را داشته باشند.

مدیر سابق جامعه الزهرا خطاب به فرهیختگان حوزوی نیز یادآور شد: ما در قبال این حکم و فتوای مهم امام راحل آنگونه که باید، تحقیق و پژوهش نکرده ایم، چرا که لازم بود حداقل ده‌ها پایان‌نامه و مقاله نگاشته میشد که جای هر گونه شبهه ای را بر دیگران ببندد.

آثار امام راحل، یک گنجینه بزرگ

حجت الاسلام و المسلمین سلیمانی اردهالی از دیگر سخنرانان این نشست علمی، با بیان اینکه آثار امام خمینی (ره) یک گنجینه بزرگ است، گفت: پژوهشگران باید نسبت به این موضوع توجه کنند و پژوهش هایی را در خصوص آثار امام آغاز کنند.

استاد دروس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه از نظر قرآن کار سلمان رشدی ایذاء رسول خدا بود که وعده عذاب عظیم و الیم داده شده است، اظهار کرد: دلیل انشاء ترویج حکم امام راحل هم از باب اذیتی است که نسبت به رسول خدا واقع شده و از سوی دیگر محاربه با رسول الله (ص) است.

نایب رئیس مجمع نمایندگان طلاب حوزه علمیه قم کتاب آیات شیطانی را نوعی تقابل با رسول اکرم (ص) دانست و تصریح کرد: سلمان رشدی ملعون با نگارش این کتاب به دنبال تخریب شخصیت و عظمت پیامبر خدا (ص) بود که حرمت و اهمیت شخصیت رسول خدا (ص) بالاتر از دین بوده و مبارزه با رسول خدا (ص) مبارزه با دین اسلام و خود خدا است که عنوان محاربه بر آن صدق خواهد کرد.

وی حکم قتل سلمان رشدی محارب و هتاک به رسول خدا (ص) را عمومی دانست و با بیان اینکه در هر کجا هر مسلمانی بتواند باید آن را اجرا کند، افزود: اگر فردی حتی در آمریکا، اروپا و آفریقا این شخص ملعون را بیابد و توانایی اجرای حکم قتل او را داشته باشد به فرموده رسول خدا (ص) باید این مرتد را به قتل برساند، حتی اگر برای او تبعات داشته باشد؛ باید سابّ النبی را به قتل رساند چرا که حکم الهی است و زمان و مکان بردار نیست.

رفتار وحشیانه غرب با مخالفین هولوکاست

حجت الاسلام انصاری از شاگردان مرحوم آیت الله سید محمود شاهرودی (رحمة الله علیه) حکم اعدام در جوامع مادی‌گرا را مسئله‌ای پررنگ که شدیداً از آن اباء دارند توصیف کرد و اظهار داشت: در غرب ارزشمندترین عنصر در نزد انسان را جان و زندگی می‌دانند که اگر از دست برود همه چیز را از دست رفته می‌دانند لذا تبلیغات گسترده ای در جوامع حقوق بشری بر علیه اعدام دارند و حال آنکه وقتی نگاه فرامادی باشد جان انسان به عنوان یک عنصر ارزشمند خواهد بود اما عناصر ارزشمندتری از جان انسان هم وجود خواهد داشت که این عناصر موجب فدا کردن جان‌ها می‌شود.

استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم احکام ارتداد را بر عهده حاکم اسلامی دانست و گفت: حاکم اسلامی براساس مصلحت اقوی یعنی حکم دین، این حکم اعدام را اجرا می‌کند و لذا اگر حاکم اسلامی تشخیص داد دین دچار تضعیف می‌شود از این حکم شارع برای جلوگیری از تضعیف دین استفاده می‌کند.

وی با اشاره به برخورد غرب با مخالفین داستان ساختگی هولوکاست خاطرنشان کرد: غرب برای یک داستان ساختگی با مخالفین خود رفتارهای وحشیانه‌ای دارد اما از ما می‌خواهند از حکم الهی که در رابطه با سابّ النبی است کوتاه بیاییم، دین اسلام چنین اجازه ای را به ما نمی‌دهد و احکام دینی در رابطه با مرتد و سابّ النبی و حکم امام راحل در رابطه با سلمان رشدی برای حفظ کیان دین اسلام در مقابل تضعیف مخالفان و کافران است.

سلمان رشدی، مهدور الدم و واجب القتل

حجت الاسلام و المسلمین مدنی در ادامه با تشریح عناوین و شیوه بحث فقهی خاطرنشان کرد: آیا بیانیه امام راحل فتوا بود یا حکم است؟ چون آثار مختلفی دارد؛ برای مثال فتوا از مقوله اخبار و حکم از مقوله انشاء است که تفاوت ماهوی با هم دارند و مفتی شأنش اخبار است و امام در بحث فرق بین انشاء و اخبار در بحث اجزا بیانی دارند که می فرمایند جمیع فتواها حتی اگر مستند به اصول عملیه هم باشد از باب امارات حجت است و اخبار است.

وی افزود: اگر فتوا بود می‌توانستیم بگوییم چون امام از دنیا رفته اند فتوایش حجت نیست مگر با فتوای مجتهد زنده، اما اگر حکم باشد حکم دائر مدار حیات نیست و این عبارت باید در گفتار ما اصلاح شود، باید به جای فتوا چنین بگوییم که امام راحل حکم دادند که این فرد مهدور الدم و واجب القتل است.

حکم حقیقی الهی یا حکم قضایی؟

با پایان دور اول میزگرد بررسی حکم قتل و اعدام سلمان رشدی به عنوان سابّ النبی و با ورود به بخش دوم و پایانی که جمع بندی اساتید بود، حجت الاسلام و المسلمین سلیمانی اردهالی گفت: فرمان امام حکم حکومتی براساس مصلحت در یک زمان خاص مثل حکم تحریم تنباکو توسط میرزای شیرازی نیست همچنین حکم قضایی نیست چرا که اگر حکم قضایی باشد روند دادرسی خواهد داشت و آنچه که محل اجماع علما واقع شده حکم واقعی حقیقی الهی می‌باشد که امام راحل در آن زمان بیان کردند.

استاد دروس خارج حوزه علمیه قم حکم ارتداد و قتل سابّ النبی را از اشتراکات شیعه و سنی برشمرد و با قرائت روایات مختلف از کتب شیعه و سنی تصریح کرد: ابوحنیفه و ابن عمر نیز حکم سابّ النبی را قتل می‌دانند، حتی برخی حکم به قتل فوری داده اند.

حجت الاسلام و المسلمین سیدمحمود مدنی حکم امام راحل را حکم قضایی و تطبیق آن حکم کلی بر مصداق دانست و خاطرنشان کرد: از آنجایی که حکم امام تطبیق حکم کلی بر مصداق است پس انشاء و ایجاد و اعتبار و حکم است و دائر مدار فوت و مرگ هم نیست اما اینکه امام راحل بگوید فلانی یضرب یا یقتل این خود حکم قضایی است.

استاد دروس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به  اینکه امام در بیانیه خود فرمودند هر کسی در این راه کشته شود، شهید محسوب می‌گردد، ادامه داد: اجرای حکم مختص به بلاد اسلامی نیست و در هر کجا کسی سابّ النبی شناخته شود باید مجازات و حکم درباره آن ها نیز اجرا شود و در اینجا خوف خطر جانی هم مانع نمی‌شود؛ در تاریخ نیز نمونه هایی داریم که پیامبر اکرم (ص) چنین احکامی را نسبت به بعضی افراد مهدور الدم صادر کرده است.

مشروح سخنان اساتید حوزه علمیه قم در این نشست علمی به زودی در خبرگزاری رسا منتشر خواهد شد.