طلاب جوان و باغچههای سبزِ مهربانی؛ پیوند علم و عمل در اندیشه روحانیت تمدنساز
به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، در روزگاری که برخی تصور میکنند رسالت روحانیت تنها در حجره و منبر خلاصه میشود گروهی از طلاب جوان با عمل خالصانه خود نشان دادند که «خدمت به خلق» همسنگ تعلیم و تبلیغ دین است. طلاب گروه جهادی «شهید محمد تهرانی» از استان سمنان با حضور در خانه سالمندان شهرستان شاهرود اقدام به مرمت و احیای باغچههای محوطه این مرکز کردند؛ حرکتی ساده در ظاهر اما عمیق در معنا که پیوندی میان معنویت، کار و خدمت انسانی پدید آورد.
از درس و بحث تا بیل و بیلچه
اعضای این گروه جهادی که عمدتاً از طلاب حوزه علمیه سمنان و شاهرود هستند در میان روزهای درس و مباحثه خود فرصتی یافتند تا در کنار سالمندان حضور یابند و با دستان خود خاک باغچهها را زنده کنند. آنها خاک را زیرورو کردند، گل و نهال کاشتند، مسیر آب را اصلاح نمودند و لبخند را به چهرههایی بازگرداندند که سالها در خدمت جامعه بودهاند و امروز در گوشه خانه سالمندان چشمانتظار مهر و توجهاند.
یکی از طلاب شرکتکننده در این فعالیت میگوید: وقتی بیل به دست گرفتم و در کنار پدربزرگهای خانه سالمندان گل میکاشتم احساس کردم دارم به خودم خدمت میکنم. آنها مثل آیینهاند؛ آیینهای که فردای ما را نشان میدهد.
این صحنهها یادآور آموزههای مکتب امام خمینی(ره) است که فرمودند که طلاب باید در کنار مردم باشند. همین آموزه است که امروز در رفتار نسل جدید روحانیت جلوهگر شده؛ نسلی که روح جهادی را با روح طلبگی درآمیخته است. آنان بهجای فاصلهگیری از جامعه در میان مردم و برای مردم زندگی میکنند.
مرمت باغچههای خانه سالمندان شاید ظاهراً اقدامی کوچک باشد اما از نظر فرهنگی و روانی اثری بزرگ دارد. حضور طلاب در چنین محیطهایی نهتنها روحیه سالمندان را تقویت میکند بلکه تصویری زنده از چهره مهربان و مردمی روحانیت ارائه میدهد. این حضور تداوم همان روحیهای است که در دوران دفاع مقدس، طلاب را از حجرهها به سنگرهای جهاد کشاند.
بازخوانی معنای «جهاد» در زمانه امروز
در ادبیات انقلاب اسلامی «جهاد» تنها به معنای نبرد نظامی نیست. جهاد هر تلاشی است در راه خدا بر پایه ایمان و اخلاص. طلاب گروه جهادی شهید محمد تهرانی با چنین درکی از جهاد بیادعا و بیهیاهو به میدان خدمت قدم گذاشتهاند. نام گروهشان نیز یادآور شهیدی است که جان خود را در مسیر خدمت به اسلام و انقلاب فدا کرد؛ و حالا شاگردان فکری او با ابزار کار و دستان پینهبسته آرمانش را زنده میدارند.
در روزگاری که گاه مفاهیم دینی به شعار تقلیل مییابد این طلاب نشان میدهند که ایمان اگر با عمل همراه شود زیباترین شکل تبلیغ است. آنان با کار جهادی خویش به مردم میگویند: روحانیت نه تنها اهل گفتار که اهل کردار نیز هست.
باغچههای خانه سالمندان شاهرود تا پیش از این اقدام وضع مناسبی نداشت؛ خاکهای خشک، جویهای مسدود و گلهایی پژمرده، فضایی سرد و خاموش ایجاد کرده بود. طلاب با همت جمعی خود خاک را جان دادند و فضا را دگرگون کردند. رنگ سبز دوباره در محوطه نشست و همراه با آن چهرههای سالمندان نیز روشن شد.

یکی از مسئولان مرکز با قدردانی از این حرکت گفت: طلاب عزیز با اخلاق خوش و همت مثالزدنیشان کاری کردند که نهفقط فضای مرکز زیبا شد بلکه حال دل سالمندان هم بهتر شد. بسیاری از آنان با دیدن این جوانان طلبه اشک شوق میریختند و از خاطرات گذشتهشان میگفتند.
در کنار فعالیتهای عمرانی طلاب با سالمندان نیز همصحبت شدند برایشان قرآن تلاوت کردند و با آنان نماز جماعت خواندند. این لحظات ساده برای سالمندانی که بسیاریشان سالهاست از خانواده و فرزندان خود دورند ارزشی فراتر از هر کار مادی داشت.
معنویت در سایه عمل
طلاب گروه شهید تهرانی به خوبی دریافتهاند که معنویت واقعی در دلِ عمل شکل میگیرد نه در گوشه حجره. هر بیل خاکی که جابهجا کردند برایشان ذکری بود؛ هر گل کاشتهشده نشانی از محبت خدا. آنان بهجای سخنرانی درباره خدمت خود خدمت شدند؛ تجسمی زنده از آموزههای دینی در بستر اجتماع.
این رویکرد پاسخی عملی به نیاز امروز جامعه است؛ جامعهای که بیش از هر زمان دیگری تشنه رفتار دینی و الگوی اخلاقی است. وقتی مردم ببینند روحانیت در کنارشان است، در غم و شادی در کار و زندگی پیوند اعتماد تقویت میشود و چهره روحانیت همان چهره پدرانه و مهربانی میشود که اسلام از آن سخن گفته است.
فعالیتهای گروه جهادی شهید تهرانی تنها به کار عمرانی ختم نمیشود؛ آنان همزمان در مناطق محروم استان سمنان نیز طرحهای متعددی در زمینه فرهنگی، آموزشی و خدماتی دارند. اما آنچه کار اخیرشان را متمایز میکند پیوند زیبایی است میان کار فیزیکی و اثر روانی. آنان در واقع با مرمت باغچهها، دلهای فرسوده از تنهایی را نیز مرمت کردند.
یکی از طلاب جوان گروه میگوید: وقتی دیدم یکی از پدربزرگها کنار باغچه تازهکاشتهشده نشسته و تسبیح میچرخاند، فهمیدم که کار ما فقط کاشت گل نبود، بلکه کاشت امید بود.
در نگاه کلان چنین فعالیتهایی را باید در چارچوب «روحانیت تمدنساز» تحلیل کرد؛ روحانیتی که به تعبیر رهبر معظم انقلاب باید در همه عرصههای اجتماعی حضور فعال داشته باشد و الگوی سبک زندگی اسلامی را در عمل نشان دهد. گروههای جهادی طلاب از بارزترین نمودهای این رویکردند.
این گروهها حلقه اتصال حوزه و مردماند؛ پلی میان علم و عمل، میان تربیت دینی و خدمت اجتماعی. هر اقدامی از این دست در واقع تمرینی است برای تحقق تمدن نوین اسلامی که محور آن، ایمان، اخلاق و خدمت است.
رسالت حوزه در میدان خدمت
حوزههای علمیه امروز با دو وظیفه بزرگ روبهرو هستند: حفظ اصالت علمی و اجتهادی و در عین حال حضور میدانی در جامعه. گروههای جهادی طلاب بهویژه گروههایی مانند شهید محمد تهرانی نشان دادهاند که این دو مسیر نه تنها متضاد نیستند بلکه مکمل یکدیگرند.
طلاب این گروه با همان روحیهای که پشت میز درس مینشینند پای کار جامعه هم میآیند. آنان ثابت کردهاند که حوزه میتواند و باید در عرصههای اجتماعی، فرهنگی و انسانی نیز پیشرو باشد.
در پایان این فعالیت یکی از سالمندان در حالی که به باغچههای تازهکاشتهشده نگاه میکرد، گفت: این گلها مثل خودِ شما طلبهها جواناند. خدا کند همیشه سبز بمانید! شاید همین جمله بهترین پاداش برای روزی پرکار و پرمهر بود. طلاب جوان با لبخندی خسته اما رضایتمند از خانه سالمندان بیرون آمدند؛ در حالی که میدانستند در کنار خاک باغچهها، بذر ایمان و محبت نیز کاشتهاند.
حرکت طلاب گروه جهادی شهید محمد تهرانی یادآور این حقیقت است که روحانیت اصیل همواره در کنار مردم است؛ چه در میدان علم چه در میدان عمل. آنان فرزندان مکتبیاند که انسان را خلیفه خدا بر زمین میداند و خدمت به خلق را عبادتی والا میشمارد.
در روزگاری که جامعه بیش از هر زمان دیگر به همدلی و امید نیاز دارد این طلاب جوان با دستان گِلی و دلهای روشن خود نشان دادند که هنوز میتوان با ایمان، خاک را زنده کرد و با محبت دلها را مرمت نمود.