مهمترین مرحله قیامت زمان حسابرسی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام مسعود عالی، استاد حوزه علمیه در برنامه سمت خدا با اشاره به این که مهمترین مرحله قیامت، زمان حسابرسی است و مقتضای اسم حسیب بودن خدا این است که هیچ عملی بی نتیجه نباشد گفت: در این مرحله هر عملی مورد سوال و همه لایه های اعمال مورد بررسی قرار می‌گیرد تا متناسب با هر عملی پاداش یا اثر آن حساب شود.

وی افزود: خداوند در آیه 93 سوره نحل می فرماید «به پرودگارت قسم که از همه کارهایی که انجام دادی سوال خواهد شد و از همه کس سوال می شود.»

استاد حوزه علمیه درباره فرق سوالات برزخ با قیامت بیان داشت: در برزخ از عقاید و اصول عقاید که شخصیت فرد را تشکیل می دهد بازپرسی اجمالی می شود و برخی از اعمال هم به صورت کلی مورد پرسش قرار می‌گیرد مثل اصل نماز، روزه ، حج و ... تا شاهد صدق آن اعتقادات باشد. اما در قیامت ریز و درشت اعمال حساب می شود و کوچکترین عمل هم نتیجه اش باید روشن شود. کیفیت و کمیت و نیت عمل باید بررسی شود.

وی با بیان این که از هر عملی در یک موقف سوال می شود گفت: مواقف سوال متعدد است پس در هر دادگاهی به یک عمل پرداخته می شود و جزئیات همان عمل مورد بررسی قرار می‌گیرد. مثل موقف نماز ، روزه، صله رحم، امانت و... سوالات در قیامت از اقتضائات حسیب بودن خداست. امام علی می فرماید « من و معاویه باید پاسخگوی مرگ کسانی باشیم که در صفین کشته شده‌اند.»

حجت الاسلام عالی با بیان وجه تسیمه روز در «یوم القیامه» اظهار داشت: در اینجا روز به معنای زمان طلوع خورشید نیست که در این جهان دیده می شود، آنجا به خاطر روشن شدن حقایق روز نامیده می شود و هرگز شبی نیست و همیشه آفتاب حقیقت می تابد. امام علی(ع) می فرماید «روز قیامت از همه چیز سوال می شود حتی از زمین و حیوانات. بنابراین انسان در برابر محیط اطرافش هم مسؤول است و باید پاسخگو باشد.»

وی با بیان این که در آیه 6 سوره اعراف آمده است «از همه مردم سوال می کنیم و از همه پیامبران» ادامه داد: این سوال کردن از باب کشف حقیقت نیست چرا که خدا به همه حقایق آگاه است این سوال کردن برای اتمام حجت برای مردم است هر کس که جوابگوی اعمال باشد و در جایی که نمی‌تواند دروغ بگوید و به کار خود اقرار می کند در واقع حجت بر او تمام می‌شود و برای جزای کارش حرفی نخواهد داشت.

حجت الاسلام عالی افزود: علامه مجلسی در جلد هفت بحار الانوار در باب اتمام حجت روایتی آورده است که در آن خدا با انسان اتمام حجت می کند و می گوید می دانستی که فلان عمل واجب است، اگر او بگوید می‌دانستم می‌گوید پس چرا انجام ندادی و اگر بگوید نمی‌دانستم می‌گوید چرا یاد نگرفتی و چرا به دنبال معارف دین نرفتی.

وی با بیان این که سوال از انبیا در روز قیامت از باب توبیخ و بازخواست نیست، بلکه از باب تبیین خدمات آنهاست خاطر نشان کرد: اگر باور کنیم در قیامت چنین اتفاقی می افتد بدون در نظر گرفتن جهنم، همین شرمندگی و سوال کردن و برملا شدن حقیقت قابل تحمل نخواهد بود. برای همین همیشه برای انجام یک کار جواب آن را برای قیامت آماده کنید و سپس آن را انجام دهید.

وی ادامه داد: در باب اینکه سوال کننده در قیامت کیست نظرات مختلف وجود دارد. احتمال دارد خدا مامورانی را برای این کار اختصاص داده باشد یا اینکه خدا از انبیاء بپرسد و انبیاء از امت خدا، به هر حال مهم این است که عرصه سوال برقرار است.

استاد حوزه علمیه با اشاره به روایات و آیاتی که بیانگر این است که در قیامت مهر بر دهان زده می‌شود و چهره‌ها و اعضاء و جوارح خودشان پاسخگوی اعمال هستند، گفت: در سوره الرحمن آمده است که از هیچ انسان و جنی سوال نمی شود و این آیه به نظر تناقض در آیات قرآن است ولی به دنبال همین آیه آمده که افراد گناهکار به چهره شناخته می شوند. امام علی درباره شبهه تناقض در این آیه می فرماید «مواقف روز قیامت با هم فرق دارند در بعضی مواقف نیازی به دهان و زبان نیست چرا که خود چهره ها بیانگر همه چیز است».

حجت الاسلام عالی اظهار داشت: در سوره نبا خداوند فرموده است «روزی که در صور دمیده می شود مردم دسته دسته وارد قیامت می شوند» از پیامبر سوال شدکه منظور از دسته دسته چیست، پیامبر گریست و فرمود: بعضی از اصناف امت من به چهره انسان وارد محشر نمی شوند افراد حرام خور به صورت خوک، نمامین به صورت میمون، رباخوار به صورت معکوس و شرابخوار با بوی گندی که همه اهل قیامت را اذیت می‌کند وارد قیامت می شود.

وی در پاسخ به این سوال که ورود این افراد با این حالات با ستاریت خدا مغایر است چرا که باعث کشف عیب و رفتن آبروی آنها می شود گفت: اینها کسانی هستندکه در دنیا حیا نمی کردند و از اینکه گناهشان علنی شود ابایی نداشتند، نسبت به گناه هتاک بودند، آبروی دیگران را می بردند و پرده عیب دیگران را بالامی زدند از این رو ستاریت در مورد اینها معنی ندارد.

حجت الاسلام عالی درباره مواقف قیامت گفت: مرحوم شیخ صدوق 50 موقف را بر شمردند که در هرکدام یک عمل بررسی می شود و همه این مواقف روی صراط است. مانند موقف عقیده، نماز، روزه، امانت، حق الناس، رحم ، نعمت‌ها و ... اما اینکه کدام موقف اول است و از چه چیزی اول سوال می شود اختلاف است.

وی ادامه داد: در بعضی از روایات، مثل روایتی از پیامبر(ص) آمده است «در صراط بنده قدم از قدم بر نمی‌دارد تا اینکه از 4 چیز سوال می شود، عمرش را در چه راهی طی کرده است. جوانیش را چگونه استفاده کرده است (از جوانی به دلیل اینکه بخش حساسی از عمر محسوب می شود سوال می شود.). مالش را از چه راهی بدست آورده و در چه راهی خرج کرده است و از محبت اهل بیت(ع) سوال می شود.

حجت الاسلام عالی در پایان اظهار داشت: از مجموع روایات بدست می آید که نخست از اعتقادات انسان (توحید، نوبت و ولایت) پرسیده می شود و در بخش اعمال (فروع دین) نماز به عنوان نخستین عمل مورد حسابرسی قرار می‌گیرد./916/پ202/ع