گذری بر کتاب جریانشناسی تاریخ صدر اسلام
به گزارش خبرگزاری رسا، کتاب «جریان شناسی تاریخ صدر اسلام» تألیف حبیب زمانی محجوب از سوی انتشارات زمزم هدایت به چاپ رسیده است.
رویکرد این نوشتار به جریانشناسی تاریخ صدر اسلام پیگیری عملکرد جریان‌هایی است که در تحولات سیاسی اجتماعی آن دوره نقش آفرین بوده‌اند و بررسی اینکه هر جریان به دنبال چه اهداف و برنامه‌هایی بود.
مراد از جریان شناسی شناخت جریان های فکری سیاسی جامعه است.
در این نوشتار به تبیین و بررسی جریان های تاریخ صدر اسلام پرداخته شده است: جریان دنیاگرا (با محوریت بنی امیه) و جریان دین گرا (با محوریت بنی هاشم و اهل بیت علیهم السلام).
هدف جریان های فکری سیاسی معمولا به دست گرفتن قدرت و تسلط بر جامعه است. بر این اساس، وقتی از جریان شناسی سخن گفته می شود باید به مبدا یا منشا و مسیر یا بستر و همچنین مقصد و هدفی توجه کنیم که جریان های فکری ـ سیاسی همچون رودی به سوی آن روان است.
در خصوص تاریخ صدر اسلام منابع بسیار زیادی وجود دارد که گاه همین فراوانی منبع کار را برای نویسنده مشکل می نماید. با این حال در این نوشتار سعی شده است علاوه بر قرآن و نهج البلاغه (به عنوان مهمترین منابع و مصادر دینی و مذهبی)، از منابع و ماخذ کهن تاریخی و برخی مطالعات و تحقیقات جدید بهره گرفته شده است.
این کتاب در هفت فصل تهیه و تنظیم شده است:
فصل اول به تبیین اوضاع سیاسی، اجتماعی و مذهبی جزیره العرب در آستانه بعثت پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم می پردازد.
فصل دوم به جریان شناسی دوران مکی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم اشاره دارد و مسائل تاریخی این دوره را تا هجرت مسلمانان از مکه به مدینه دنبال می کند.
فصل سوم به معرفی و بررسی عملکرد جریان های دوران مدنی پیامبر صلی الله علی و آله و سلم اشاره دارد که در آن جریان هایی مانند مهاجران، انصار، یهودیان و منافقان مورد بررسی قرار می گیرند.
فصل چهارم به بررسی دوران خلفای سه گانه و عملکرد آنها اشاره دارد.
فصل پنجم به بررسی دوران خلافت علی علیه السلام و معرفی جریان های دوران حکومت ایشان اختصاص یافته است.
فصل ششم و هفتم نیز وقایع دوران امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام را بررسی می کند.
فهرست مندرجات کتاب به شرح زیر است: «اوضاع سیاسیـ مذهبی جزیره العرب در آستانه بعثت»، «جریان شناسی دوران پیامبر صلی الله علیه و سلم در مکه»، «جریان شناسی دوران پیامبر صلی الله علیه و سلم در مدینه»، «دوران خلفای سه گانه: ابوبکر،عمر و عثمان»، «حکمت و حکومت امیرمؤمنان علی علیه السلام»، «وقایع دوران امام حسن علیه السلام و عبرت های آن» و «دوران امام حسین علیه السلام، واقعه عاشورا و عبرت های آن».
کتاب «جریان شناسی تاریخ صدر اسلام» در 240 صفحه، با شمارگان 1000 نسخه، چاپ اول سال 1392، قطع رقعی و به قیمت هفت هزار تومان از سوی انتشارات زمزم هدایت به چاپ رسیده است. در ضمن این اثر به تهیهکنندگی پژوهشکده علوم اساسی امام صادق علیه السلام میباشد./998/د102/ق