سطوح پیشگیری از اعتیاد به فضای مجازی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، مرضیه پورصالحی امروز در کارگاه «اعتیاد به فضای مجازی» در حاشیه سومین همایش ملی فضای مجازی پاک که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، ضمن بیان تعریف بازی رایانه ای اظهار داشت: بازی ها، سبک های مختلفی دارند که از آنها می توان به بازی های اکشن، ماجرایی، اشکن ماجرایی، شبیه سازی ساخت و ساز و مدیریت، شبیه سازی زندگی، نقش آفرینی، راهبردی، شبیه سازی وسایل نقلیه اشاره کرد.

وی به کارکرد های مثبت بازی های رایانه ای پرداخت و گفت: سبک بازی های اکشن و شبیه سازی وسایل نقلیه، طبق نظریه اسپنسر موجب تخلیه انرژی می شود؛ سبک ماجرایی، نوعی پاسخ به فشارهای زندگی است؛ سبک شبیه سازی مدیریت و ساخت و ساز و سبک راهبردی سبب سرگرمی و رشد شخصیتی خواهد شد و سبک شبیه سازی زندگی و سبک نقش آفرینی باعث آموزش یکسری ارزش های مورد نیاز جامعه است.

کارشناس فضای مجازی سازمان سراج تصریح کرد: مؤلفه های شکل گیری پیامدهای منفی شامل نیاز، محتوا، ابزار، زمان و مکان می شود که اگر رعایت نشود، می تواند مؤلفه را به سمت پیامدهای منفی بکشاند.

وی افزود: پیامدهای رایج منفی به دو دسته جسمانی و روانشناختی اشاره کرد: پیامدهای منفی جسمانی به بی تحرکی و چاقی، دردهای عضلانی و اختلالات خواب تقسیم می شود؛ پیامد های روان شناختی رایج در استفاده از فضای مجازی شامل انزوا و میل به تنهایی و افت عملکرد در حوزه های مختلف زندگی می شود. این پیامدها از ضعیف تا قوی در بین افراد، متفاوت است.

پورصالحی با اشاره به ملاک های اختلال به بازی اینترنتی اظهار داشت: اگر در افراد پیامدهای منفی جدی ایجاد شود، سبب اعتیاد به بازی می شود؛ اگر پنج مورد از علامت ها در طول یک سال گذشته در فرد وجود داشته باشد، می توان برچسب اعتیاد به فضای مجازی را به فرد زد که عبارت اند از اشتغال ذهنی نسبت به حضور در فضای مجازی، بروز علائم محرومیت(بر اثر دوری از این فضا)، بروز علائم تحمل(افزایش حضور در این فضا)، تلاش ناموفق برای کنترل شرکت در بازی، فقدان علاقه مندی به تفریحات قبلی، تداوم استفاده مفرط از بازی ها به رغم آگاهی از مشکلات، فریب اطرافیان در مورد پرداختن به بازی ها، استفاده از بازی ها به منظور تسکین، نقش عملکرد در حوزه های مختلف زندگی.

وی با بیان این که میزان شیوع جهان شمول به فضای مجازی بیشتر در افراد 12 تا 20 سال است، گفت: پیشگیری از اعتیاد باید در سه سطح صورت گرفته است؛ در سطح اول باید به برگزاری کارگاه های آموزشی در حوزه مهارت های زندگی مبتنی بر فضای مجازی و برپایی کارگاه ها در حوزه آموزش والدین پرداخت.

مدیر روان شناسی سایبری کلینیک سلامت ذهن فضای مجازی سازمان سراج گفت: سطح دوم پیشگیری، درمان در سطح بین المللی دارد که در ایران نیز این نوع درمان صورت می گیرد که درمان شناختی رفتاری در سه فاز قابل درمان است؛ سطح سوم برای کسانی است که اعتیاد به فضای مجازی در آنها شدت گرفته و برای این افراد باید درمان های زیستی را در کنار روان درمانی مثل مداخلات دارویی و عصب شناختی صورت بگیرد.

وی تصریح کرد: راهکار مواجهه با چالش های فضای مجازی، در درجه اول این است که زاویه دید خود نسبت به رسانه است که از بین خوش بینی و بدبینی به واقع بینی تبدیل کنیم و در استفاده از فضای مجازی باید برنامه ریزی داشته باشیم تا بتواند پیشروی خوبی در ما ایجاد کند./822/پ202/س