فقه شیعه با مطالعه و پژوهش در کتب فقهی مذاهب دیگر پویا می شود
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، مراسم آغاز تحصیلی مؤسسه تحقیقاتی دارالإعلام لمدرسة اهل البیت(ع) عصر امروز در سالن جلسات این مؤسسه واقع در مجتمع فرهنگی دارالولایه قم برگزار شد.
آیت الله حسین غیب غلامی هرساوی استاد درس خارج حوزه علمیه قم در این مراسم با بیان این که حقیقتا جای این مؤسسه در حوزه علمیه خالی بود، اظهار داشت: راه اندازی این مرکز به همت حضرت آیت الله مکارم‌شیرازی جهادی بود که صورت گرفت و امیدواریم که در آینده ثمرات این شجره دیده شود.
وی افزود: مؤسسه دارالإعلام و یا در نظر وسیع، کل حوزه علمیه یک وظیفه ای دارد که باید بر اساس آن وظیفه که تکلیف شرعی است، اقدام کند؛ شارع مقدس در کتاب و سنت بیان کرده است که عالم باید علم خود را اظهار کند به ویژه در زمانی که مواردی از شبهات به وجود آمده باشد.
آیت الله غیب غلامی ابراز داشت: این وجوب از نوع تعیینی است، چراکه در جایی که هجمه به دین می شود بر عهده همه است که دفاع کنند ولی در یک زمان هایی علما بر اساس تکلیف شرعی خودشان اقدام کرده اند که نشان آن تألیف کتاب های بزرگ علمی در طول تاریخ است که علما آنها را بر اساس نیاز نوشته اند.
وی با تأکید بر این که علمای گذشته بر اساس تکلیف شرعی خود از زندگی و رفاه خود می گذشتند، ابراز داشت: در گذشته نه وسائل و کتاب هایی بود که بتوانند کار کنند ولی می بینیم مرحوم علامه، پدر فخر المحققین تابستان در یکی از روستاهای حلّه می رود، وقتی می گردد فخر المحققین به ایشان می گوید: «شما تابستان در خوش گذرانی بودی و به همین جهت من به شما اقتدا نمی کنم چون از عدالت افتاده ای» که مرحوم علامه بیان می کند: من در همین تابستان کتاب «مختلف» را نوشتم.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم یادآور شد: علما دو دسته اند و فقه آنها نیز دو رنگ و بو دارد؛ برخی از آنها معتقد بودند که همین فقه و اصول داخلی خودمان کافی است ولی برخی یک قدم بالاتر بودند و می گفتند واجب است ابتدا ظلمت ها و تاریکی هایی که در بین مخالفان وجود دارد دیده شود و بعد به فقه شیعه رجوع کنیم.
وی بیان داشت: وقتی حوزه ها و مکاتب مخالفان را ببینیم و آن وقت به احادیث امام صادق(ع) مراجعه کنیم متوجه تفاوت هایی که وجود دارد، می شویم؛ علما در این دو حیث دو فقه دارند، آنهایی که کلمات مخالفان را دیده اند در مسائل شرعیه قلمی که دارند به هدف اصابت می کند؛ به همین جهت «مسالک» یا «ذکری» شهید با نگاه به کتب اهل سنت نوشته شده است.
آیت الله غیب غلامی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این که علمای برجسته قدیم مطالعه کتب مخالفان را بر خود لازم می دیدند، تصریح کرد: بر کسانی که تخصص خود را شناخت درست مکتب شیعه و مخالفان می داند، واجب است که کار کند و اگر از زیر مسؤولیت شانه خالی کند روز قیامت مسؤول است.
وی اضافه کرد: برخی علمای قدیم بعد از نماز دعا می کردند که بتوانند یک نسخه از یک کتاب را داشته باشند و مطالعه کنند و گاهی برای رسیدن به یک کتاب چندین وقت تلاش می کردند، ولی امروز این مسأله دیگر وجود ندارد به همین جهت جای تنبلی وجود دارد.
آیت الله غیب غلامی ابراز داشت: شما در این مؤسسه وظیفه دارید در مورد شبهات به ابواب اصلی آنها مراجعه کنید و ریشه آن را پیدا کنید؛ شما باید افرادی مثل ابن تیمیه را بشناسید و تألیفات و سخنان او را مطالعه کنید تا بتوانید نظریه «تجسیم خدا» که او مطرح کرده است را برای خود ترسیم کرده و به پاسخ آن بپردازید.
وی با تأکید بر این که داشتن امکانات بدون تخصص کفایت نمی کند، خاطرنشان کرد: اگر این جهت برای ما حل نشود کارهای تحقیقی فایده ای ندارد؛ باید پژوهشگران متخصصی تربیت شوند که دشمن شناسی آنها در حد اعلی باشد و نظریات مختلف آنها را بداند، تا بتوانند مقاله ای بنویسند.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم یادآور شد: مباحث مربوط به علوم حدیث و مصطلحات را بلد باشیم، چراکه ما غالبا با اهل حدیث مواجه هستیم و با مالکی ها، حنفی ها و شوافع کاری نداریم چون خود این ها نیز با اهل حدیث مشکل دارند از این رو باید مذاق اهل حدیث را بفهمید.
وی بیان داشت: بر مؤسسه شما لازم است که صدرا و ذیلا کتاب های حدیثی را بشناسد، چراکه گاهی اوقات حتی یک مؤلف در کتابی قدیمی حرفی زده و در کتاب دیگر از آن حرف خود عدول کرده و نظرات مختلفی را ارائه کرده است، بنابراین اگر بخواهیم به نتیجه خوبی برسیم باید همه آنها را بشناسیم.
آیت الله غیب غلامی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این که نمی توان به راحتی سخن کتاب های بخاری و مسلم را رد کنیم، ابراز کرد: در خیلی از مواضع این کتب، احادیث به صورت استدلالی بیان نشده و مؤلف تنها می خواسته مطلبی را بیان کند و اصلا به آن استدلالی نکرده است، حال اگر ما به اعتقاد خودمان آن ها را استدلال بدانیم مورد تمسخر و اعتراض مخالفان قرار می گیریم.
وی اضافه کرد: وظیفه ما این است که علم خود را به گونه ای تقویت کنیم که کسی به راحتی نتواند از ما اشکال بگیرد و باید علم خود را وزان تقدس مکتب امام صادق(ع) مقدس کنیم یعنی باید بین علم و استدلال جمع کنیم و در درجه اول به کتاب شناسی توجه داشته باشیم.
آیت الله غیب غلامی ابراز داشت: وقتی می خواهید مقاله ای در وهابیت بنویسید باید همه جوانب آن را بسنجید و از نظر علمی در درجه اعلایی باشد تا برای شیعه درد سر درست نکند؛ به هرحال جای مؤسسه دارالإعلام در حوزه خالی بود و امیدواریم مکاتب و مدارسی مثل این مرکز در حوزه گسترش پیدا کند تا هم مکتب امام صادق(ع) درست فهمیده شود و هم به درستی بتوانیم از آن دفاع کنیم./1330/پ۲۰۲/ب۱