فرهنگ یا بزک فرهنگی

به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، واژه فرهنگ مقدس است و طلایه داران آن بهشت سازان جامعه هستند. هر انسانی در ذات خود بافرهنگ و فرهنگ‌دوست است. با رفتن در بستر جهل و بدعت، فرهنگ انسان به خواب طولانی زمستانی می رود. تیره و تار بودن جهل و نادانی، مانع دیده شدن آسمان فرهنگ و تمدن می شود و پیروی از نوآوری‌های بیهوده و هرز، مسیر رسیدن به بافرهنگ شدن را تغییر می دهد.

ترسیم فرهنگ در فرهنگ قرآنی

 وَ لَقَدْ كَرَّمْنٰا بَنِي آدَمَ(1) ما بشر را فرهنگ و کرامت بخشیدیم.

دین احیاگر فرهنگ است و هر انسانی دارای فرهنگ است، پس دین احیاگر فرهنگ انسان است.

دین اسلام با یادآوری، با نویدبخشی و گاهی با انذار، فرهنگ انسان‌ها را زنده نگه می‌دارد. با اجبار و اکراه کسی را به سرای فرهنگ سوق نمی دهد؛ اما به او می  گوید در آخرت در زمره فرهنگیان نخواهی بود.

فرهنگ دوران پیش از اسلام

یک: ساختن بت از جنس کشک و هرگاه گرسنگی بر عرب بت پرست فشار می آورد آن خدای کشکی را می خورد(2)

دو: آتش زدن دم گاو با نعره های آن حیوان زبان بسته، نمادیی از رعد و برق و موجب بارش باران در سالهای قحطی می شود.(3)

سه: بازار فخرفروشی در میان اعراب جاهلی بسیار داغ و گیرا بود زیادی افراد قبیله را به رخ یکدیگر می کشیدند و کار بجایی می رسد سراغ قبرستان رفته و مردگان خود را می شمردند.(4)

سه ضلع فرهنگ ساز

زیرساخت فرهنگ عمومی، فرهنگ سازی خصوصی است و این یک نظر قرآنی است. قرآن در این باره می گوید: هر کس تنها یک نفر را بافرهنگ سازد گویی همه مردم را بافرهنگ ساخته است.(5)

سوژه فرهنگ‌سازی خصوصی تنها یک نفر است که یک تنه جامعه ای بافرهنگ می شود. غالباََ هر فرد، با سه کانون مهم در ارتباط است، اولی از آن خانواده، دیگری محل تحصیل و آخری محیط اجتماع(دوستان فرد) است.

ضلع اول: خانواده

خانواده آگاه و فرهنگ ساز نباید آموزه های دینی و آموزشی را بر فرزند تحمیل کند؛ بلکه آنها را در نظر او با حلاوت جلوه دهد. اعتنا و التزام به این امر مهم، شخصیت کامل و با فرهنگی را رقم می زند و گفتار در این مقوله زیاد است.

ضلع دوم: محل تحصیل

در این مقطع، خانواده زیر بار مسئولیت است؛ زیرا تشخیص و تأیید یک مدرسه یا دانشگاه خوب در تکمیل ضلع دوم فرهنگ فرزند، تأثیر بسزایی دارد.

ضلع سوم: دوستان و رفقا

این ضلع نیز با کنترل معقول و بدون تنش توسط خانواده، می تواند تاثیرگذار ترین ضلع بر فرهنگ فرد باشد و عدم نظارت بر آن، از فرهنگ اسکلتی بی روح به جای می گذارد.

شخصیت تکامل یافته از سه ضلع فرهنگ ساز، تبدیل به یک جامعه با فرهنگ می گردد بدین جهت، فردی که فرهنگ و تربیت در زمین وجودی او رسوخ کرده است در محل کار، در محل تحصیل، در اجتماع، در روابط، در تعامل ها، فرهنگ آفرین خواهد بود گویی جامعه ای را با خود همراه و همصدا کرده است. قرآن حضرت ابراهیم(ع) را که یک نفر بیش نیست او را اُمّت معرفی می کند: إِنَّ إِبْرٰاهِيمَ كٰانَ أُمَّةً قٰانِتاً لِلّٰهِ حَنِيفاً؛ ابراهیم یک امت فرمان بردار و یکتاپرست بود.(6)

تلاش برای الگوسازی ماندگار

تمام عقب گردی‌ها، واپسگری‌ها و قهقرای فکری و فرهنگی، زائیده دین گریزی است. غرب که به دنبال تحمیل فرهنگ ضد ارزشی است برای الگوسازی یک فرد لااوبالی با تمام قوا وارد عرصه فرهنگ سازی می شود. اینان در عادی سازی فحشا دست به تبلیغات عمومی زده که متاسفانه برخی جریان های فکری داخل در «بزک فرهنگی غرب» افتاده و تلاش می‌کنند جان و دل و شخصیت جوانان را به فرهنگ بیگانه بکشانند.

تبلیغات گسترده باجذبه و نه خسته کننده در راستای برندسازی شخصیت پیامبر اکرم(ص) برای ایجاد یک پدیده عمومی از اساسی ترین ساختارهای فرهنگ سازی همگانی است. فاصله گرفتن از شناخت پیامبرِ تمدن و فرهنگ ها(ص) پیامدهای منفی که مهمترین آن، جداشدن از فرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی است برای جامعه در پی خواهد داشت./۹۱۸/ی۷۰۴/س

سیدتقی نوری

منابع

1.سوره اسرا آیه70

2.المیزان ج 10 ص411

3.فروغ ابدیت ج1 ص54

4.سوره تکاثر آیه2

5.سوره مائده آیه32

6.سوره نحل آیه120