شاخصه های سه گانه کرامت نیکوکاری اجتماعی در سیره امام حسن

به گزارش خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در سخنانی مجازی در جمع برخی جوانان عرب زبان خاطرنشان کرد: حضرت امام حسن(ع) در تاریخ اسلام، کرامت اجتماعی را در بهترین شکل، زیباترین صورت و کامل ترین وضعیت ارائه کرده است.

وی ادامه داد: اگر در جامعه ای این سه شاخه نیکوکاری تحقق پیدا کند، کرامت نیکوکاری در آن جامعه در بهترین شکل انسانی و الهی آن تحقق پیدا کرده است.

پیوستگی اجتماعی

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی پیوستگی را اولین شاخصه کرامت نیکوکاری اجتماعی دانست و گفت: در منطق امام حسن مجتبی (ع) کرامت انسانی یک واحد به هم مرتبط و درهم تنیده اجتماعی و به هم پیوسته در جامعه است.

وی ادامه داد: بر اساس این منطق اجتماعی، کسانی که مساعدتی به محتاجان ارائه می کنند اگر کرامت آنها را در نظر نگیرند نه تنها به کرامت نیازمندان آسیب وارد می شود، بلکه بر کرامت کمک کنندگان و عطاکنندگان نیز لطمه وارد می شود و این یک فلسفه عمیق در نگاه به انسان و کرامت او از خاستگاه دین است.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی اظهار داشت: این شاخصه از جمله ای از امام حسن (ع) در رفتار کریمانه اش با فردی به دست می آید، که به او (براى آن كه در شرایط انفعال و خجالت حاصل از درخواست قرار نگیرد) فرمود، طلب خود را در ورقه ای بنویس، و او نوشت و حضرت دوبرابر درخواست نیازمند را به وی عطاء فرمودند، برخی از کسانی که نشسته بودند، گفتند، برکت این کاغذ چه عظیم شد، حضرت فرمود، برکت آن بر ما بیشتر وعظیم تر است...

وی ادامه داد: از این حدیث استفاده می شود که رفتار مبتنی بر کرامت با نیازمند، بیش از آن که فرصتی برای نیازمند باشد ، ضرروت و فرصتی برای عطاکننده است، زیر تنها در صورت کریمانه بودن رفتار نیازمند است که کرامت کمک کننده، تبلور و پیدا می‌کند و در جامعه، آشکار می‌گردد.

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس گفت: از سیره حضرت، می توانیم نتیجه بگیریم اگر در جامعه ای کرامت محتاجان را رعایت نکردیم، جریان کرامت آسیب می بیند و آسیب ها و ضررهای آن متوجه به همه خواهد شد و چنین نیست که صرفاً به محتاجان توجه پیدا کند.

وی ادامه داد: در صورت انجام آن در چارچوب رعایت کرامت، برکات و فوائد آن بیش از توجه به آن نیازمندان به کمک کنندگان و جامعه بازگشت پیدا می کند.

 بخشش قبل از سوال

آیت الله مبلغی با اشاره به دومین شاخصه کرامت نیکوکاری اجتماعی گفت: بخشش قبل از سوال از چنان عمقی برخوردار از امام علی علیه السلام در تعریف بخشش بر آن تاکید کرده اند.

وی افزود: اهمیت این شاخص با توجه به این نکته به دست می آید که مشکلی که اکنون بسیاری اعمال خیریه در جهان از آن رنج می برد، آن است که بر عدم کرامت یا بر کرامت ناقص استوار شده است.

وی ادامه داد: مقصود این است که شرایط مساعدت ها به گونه ای است که شخص محتاج برای رسیدن به دریافت کمک، به نوعی احساس ذلت و تحقیر شدگی می افتد و خود را در وضعی می بیند که ناچار به فروکشیدن کرامت خود می شود و آن را نادیده می‌انگارد تا به کمک هایی دست پیدا کند.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی ادامه داد: اگر بخواهیم این را شاخص را که امام حسن (ع) ارائه فرمودند را در فضاهای اجتماعی کنونی، قالب نهادی بدهیم، لازم است یک فرآیند وسازوکاری را در اقدام به اعمال خیریه در پیش بگیریم که قائم بر سوال محتاجان نباشد، بلکه بر اطلاع گیری ها، تعریف کردن های دقیق نیازها و نیازمندان استواری بگیرد.

اطعام طعام در محل

عضو مجلس خبرگان رهبری یکی دیگر از شاخه های کرامت نیکوکاری بر پایه های مکتب کرامت حسنی را "طعام به جا و در محل" ذکر کرد و گفت: افکندن سفره های طعام بدون نگاه به محل این سفرها و نفع برندگان و استفاده کنندگان از آن، عملی است که اطعام طعام را رفته رفته به سمت طبقه های متمکن و دارای روابط اجتماعی به پیش می برد و از طبقات فرودست فاصله می‌گیرد.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی اظهار داشت: به این دلیل امام حسن مجتبی علیه السلام آن را به مثابه یک رکن برای کَرَم قرار داده است.

استاد حوزه علمیه قم گفت: نتیجه "اطعام های در غیر محل"، به نفع کسانی عملاً تمام می شود که همیشه دست‌شان به طعام و سفره می رسد، و این به فاصله طبقاتی می‌انجامد و کرامت را رفته رفته از بین میبرد.

وی ادامه داد: در حالت فضاهای طبقاتی کرامت، بسیاری از مردم از نظر ساختاری آسیب می بینند، اینجاست که امام فرمود، کرامت و کرم، این است که اطعام طعام در محل آن صورت بگیرد./1324/ج