نظریات عامه در مورد بحث امامت و نقد آن ها

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، آیت الله سیدان، استاد درس خارج حوزه علمیه خراسان امروز در مدرسه آیت الله خویی به بحث امامت در قرآن و نظریه های مختلف در مورد امامت با توجه به قرآن اشاره و ابراز کرد: عامه آیه های متعددی از آیات قرآن را برای اثبات خلفای مورد نظر خود استدلال کرده اند.

وی بیان داشت: کتابی به نام نقد ادله خلافت تالیف نجم‌الدین طبسی از مجموعه های نفیس است که به بهترین صورت و به تفصیل، ادله عامه را در مورد خلافت آورده و به بررسی و نقد آن پرداخته است.

آیت الله سیدان با اشاره به آیه 55 سوره نور، گفت: این آیه از جمله آیاتی است که عامه با توجه به آن، خلفای مورد نظر خود را به اثبات می رسانند و می گویند که این آیه منطبق بر کسانی است که در زمان پیامبر(ص) حضور داشتند و تحقق وعده بعد از پیامبر(ص) است و براساس وعده الهی به اجرایی کردن دین تمکن می یابند و به جای خوف به آن ها امنیت داده می شود و به عنوان خلیفه یعنی امام هستند.

استاد حوزه علمیه افزود: عامه و بسیاری از مشاهیر آن ها براساس آیه 55 سوره نور به خلافت افراد مورد نظر خود تفسیر می کنند از جمله فخر راضی که از شخصیت های علمی عامه است و در تفسیر کبیر در عین این که بی انصافی ها و اشتباهات فراوان دارد، نکته های لطیفی را بیان داشته است؛ در جزء ۲۴ این تفسیر در ذیل همین آیه 8 مطلب را آورده است و در صفه 25 می گوید که خلافت در این آیه منظور امامت است و برای کسانی مانند عمر و ابوبکر و عثمان و علی بیان شده است که دارای سه شاخصه مورد نظر این آیه هستند یعنی ایمان آورده اند و دین را مورد پذیرش قرار داده و از خوف و وحشت در امنیت قرار گرفته اند و تمکن اجرایی دین را خداوند به آن ها مرحمت داشته است پس این ها خلیفه و امام روی زمین شده اند.

وی افزود: از اختصاصات تفسیر کبیر این است که شبهات مطلب را آورده و هدف خود را بیان داشته است اما در نقد ادله خلافت مفصل بیان شده است از جمله در تفسیر تبیان، تفسیر فخر راضی را آورده است و بعد از بررسی و آوردن دلایل متقن آن را رد کرده است و در صفحه 456 جلد 7 تفسیر تبیان بیان داشته است که هر سه شاخصه گفته شده در این آیه در زمان عمر و ابوبکر و عثمان و علی وجود نداشته است.

آیت الله سیدان ابراز کرد: بنا به تفسیر تبیان منظور از خلافت در آیه 55 سوره نور قرار گرفتن جمعی به جای جمعی دیگر است یعنی این چنین که خلافت از نظر ظاهر آیه به معنای امامت نیست و بلکه به این معنی است که قدرت را به دست می گیرید، در آیات متعددی در قرآن کریم از جمله در آیه 39 سوره فاطر، آیه 128 سوره اعراف و آیه 133 سوره انعام خلافت به معنای امامت و زعامت دینی نیست.

استاد درس خارج حوزه علمیه ادامه داد: دیگر شرایطی که در آیه 55 سوره نور بیان شده است و وعده های الهی که در این آیه بیان شده است، در زمان حضرت علی و ابوبکر و عمر و عثمان رخ نداد و تأویل این آیه و تحقق وعده های الهی مورد اشاره این آیه در زمان حضرت مهدی(عج) است./864/پ202/ب1