همایش ملی «فلسفه دین اسلامی» در قم برگزار شد

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، همایش ملی «فلسفه دین اسلامی» عصر پنجشنبه از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با مشارکت خبرگزاری رسا به صورت مجازی برگزار شد.

عقل نظری و عقل عملی در کنار هم انسان را در صراط مستقیم قرار می دهد

بر اساس این گزارش، حضرت آیت الله جوادی آملی در پیامی تصویری به این همایش جایگاه علم و عمل را مورد اشاره قرار داد و گفت: برای شناخت حکمت نظری و عملی باید مثالی را مورد توجه قرار دهیم؛ گاهی یک فرد مجاری ادراکی و تحریکی اش سالم بوده، گاهی مجاری ادراکی اش سالم و مجاری تحریکی اش ناسالم، گاهی مجاری ادراکی ناسالم و مجاری تحریکی سالم و گاهی هم هر دو معیوب است؛ گروه نخست در صورت تشخیص خطر، خود را نجات می دهند، اما سایر گروه ها چون در یک بخش ار مجاری خود دچار عیب و نقص هستند جان سالم از خطرات در نمی برند؛ عقل نظری و عقل عملی نیز همینگونه است و باید بدانیم عقل نظری و عملی در کنار یکدیگر می توانند مفید فایده باشند.

وی خاطرنشان کرد: اگر حکمت نظری و عملی را در کنار هم داشته باشیم بدون شک در صراط مستقیم قرار می گیریم و به فلاح و رستگاری می رسیم و این فلسفه دین اسلامی است که همه این موارد را تبیین کرده و راز و رمز آنها را برای ما روشن می سازد.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم افزود: فلسفه دین رهاوردهای عقلی فراوانی دارد که باید آنها را استخراج کرده و راه علم و عمل را از طریق آن هموار کنیم.

فلسفه دین به تبع اضلاع مختلف دین، تکثر پیدا می کند

همچنین آیت الله رشاد در این همایش با بیان اینکه قلمرو فلسفه دین بسیار گسترده است، عنوان کرد: فلسفه دین به تبع اضلاع مختلف دین، تکثر پیدا می کند؛ به گمان بنده، دین از اضلاع پنجگانه عقاید دینی، علم دینی، عرفان دینی، اخلاق و آداب دینی و قانون دینی یا شریعت تشکیل شده است، از این رو فلسفه دین نیز به همین تناسب تکثر پیدا می کند.

وی فلسفه شریعت را یکی از شاخه های فلسفه دین اسلامی دانست و به تفاوت های میان فلسفه شریعت و فلسفه فقه اشاره و تأکید کرد: فلسفه یک دانش است و می تواند همانند سایر دانش ها از ارکان مختلفی همچون مبانی، موضوع، مسائل، غایت و منهج برخوردار است.

آیت الله رشاد تعاریف دین، فقه و شریعت را مورد اشاره قرار داد و ضمن مقایسه میان آنها خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم فلسفه شریعت و فلسفه فقه را با یکدیگر مقایسه کنیم باید تفاوت های آنها را در ارکان پنجگانه دانش یعنی مبانی، موضوع، مسائل، غایت و منهج مورد توجه قرار دهیم.

فلسفه دین آموزه های اسلام را مورد تحلیل عقلانی قرار می دهد

حجت الاسلام والمسلمین ساجدی نیز در این نشست به ارائه گزارشی از روند فعالیت های این همایش پرداخت و گفت: مباحث فلسفه دین در کشور ما بسیار زنده و پویا است.

دبیر همایش ملی «فلسفه دین اسلامی» در پایان مطرح کرد: فلسفه دین آموزه های اسلام را مورد تحلیل عقلانی قرار می دهد و در تحلیل های خود نیز مبتنی بر مبانی دقیق فلسفی حرکت می کند و هر کدام از مبانی فلسفی را نیز مورد استدلال های متقن قرار می دهد.

ایران اسلامی مینیاتور اندیشه های مختلف فلسفی دینی است

در پایان این همایش حجت الاسلام قائمی نیا با اشاره به پویایی و بالندگی مباحث فلسفه دین پس از پیروزی انقلاب اسلامی تأکید کرد: بعد از انقلاب کشور ما وضعیت خاصی در میان سایر کشورها پیدا کرد و چون نظام دینی روی کار آمده بود باید مباحث دینی را بیشتر مورد بحث قرار می داد؛ قبل از پیروزی انقلاب شهید صدر و شهید مطهری از یشگامان مسأله فلسفه دینی بودند، اما بعد از آن چون با کل مدرنیسم و عقلانیت مدرن و مباحث غربی مواجه شدیم باید از طریق فلسفه دین به آن ها پاسخ می دادیم.

استاد حوزه و دانشگاه ایران اسلامی را مینیاتور اندیشه های مختلف فلسفی دینی دانست و افزود: امروز میراث بسیار بزرگ و تنومندی داریم که رجوع به آثار آنها می تواند در این زمینه سودمند باشد؛ البته نباید تنها به این اکتفا کنیم، بلکه باید از همه قایلیت های تفکر اسلامی در زمینه فلسفه دین استفاده داشته باشیم؛ به عنوان مثال علم اصول می تواند در این زمینه بسیار سودمند باشد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: البته باید دانست که مراد ما از فلسفه دین، علم کلام نیست، بلکه بر اساس عقلانیت فلسفی دیدگاه های مختلف دین را مورد توجه قرار می دهیم و هدف اصلی ما در این شاخه دفاع از عقاید دینی نیست؛ این فلسفه نیز همانند سایر فلسفه های جهان باید توانمندی های خود را نشان داده و مورد دقت و موشکافی هی عالمانه قرار بگیرد. /841/ج