ایران با رویکرد هوشمندانه از ظرفیت‌های حقوق بین‌الملل بهره می‌برد

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، پیش نشست همایش ملی "منظومه فکری آیت‌الله خامنه‌ای" با محوریت گفتمان مقاومت در پژوهشکده علوم انسانی اسلامی دانشگاه قم، با همکاری مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی دفتر قم و دانشگاه باقرالعلوم (ع)، با ارائه حجت الاسلام احمد رهدار، عضو هیأت علمی گروه فقه مضاف دانشگاه باقرالعلوم (ع) با ارائه مطالبی در خصوص ابعاد مختلف منظومه فکری آیت‌الله خامنه‌ای در حوزه مقاومت و سیاست خارجی، برگزار شد.

حجت الاسلام رهدار، با اشاره به این نکته که در عصر کنونی که نظام بین‌الملل با تحولات شگرف و پیچیدگی‌های فزاینده‌ای روبروست، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نیازمند رویکردی جامع و چند وجهی است، ابراز کرد: با حفظ اصول و ارزش‌های بنیادین، سیاست خارجی کشور باید با رویکردی فعالانه، از فرصت‌های موجود در نظام بین‌الملل بهره‌برداری حداکثری نموده و تهدیدات و چالش‌های پیش رو را با تدبیر و درایت مدیریت نماید؛ حقوق بین‌الملل، به عنوان چارچوبی برای تنظیم روابط بین‌المللی، نقشی محوری در تعیین جهت‌گیری و اثربخشی این سیاست ایفا می‌کند.

وی به منظور درک بهتر جایگاه و نقش حقوق بین‌الملل در سیاست خارجی ایران، به بررسی و تحلیل اندیشه‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی، به عنوان سکاندار سیاست خارجی کشور پرداخت و گفت: اندیشه‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است به همین خاطر، تلاش می‌شود ضمن تبیین رویکرد رهبری به نظام حقوق بین‌الملل، الگوی حکمرانی هوشمندانه ایشان در این زمینه مورد بررسی قرار گیرد.

این استاد دانشگاه، ادامه داد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که رهبر انقلاب با نگاهی واقع‌بینانه و چند بعدی به نظام حقوق بین‌الملل، ضمن آگاهی از محدودیت‌ها و چالش‌های موجود در این نظام، از ظرفیت‌های آن برای پیشبرد اهداف ملی و اسلامی غافل نیستند؛ ایشان با تاکید بر سیره عقلا، معتقدند که باید با در نظر گرفتن واقعیت‌های موجود در نظام بین‌الملل، از ظرفیت‌های حقوقی برای تامین منافع کشور و مقابله با تهدیدات استفاده نمود.

رهدار افزود: با این حال، رهبر انقلاب با تاکید بر پیشینه استعماری و سلطه‌گرایانه نظام بین‌الملل، به محدودیت‌های این نظام نیز توجه داشته و معتقدند که نباید به طور کامل به ظرفیت‌های آن اتکا کرد؛ ایشان بر این باورند که نظام حقوق بین‌الملل، در بسیاری از موارد، ابزاری در دست قدرت‌های بزرگ برای تحمیل اراده خود به سایر کشور‌ها بوده و نمی‌تواند به طور کامل عدالت و انصاف را در روابط بین‌الملل تامین نماید.

وی در بیان مصادیق بهره‌برداری هوشمندانه رهبر انقلاب از حقوق بین‌الملل، اظهار کرد: با وجود محدودیت‌ها و چالش‌های موجود، جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر، از ظرفیت‌های حقوق بین‌الملل برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی خود بهره‌برداری نموده است؛ برای مثال، در موضوع برجام، ایران با استناد به حقوق خود بر اساس معاهده NPT، توانست با کشور‌های ۱+۵ به توافق دست یابد و تحریم‌های ظالمانه را تا حدودی کاهش دهد.

این استاد دانشگاه، ادامه داد: همچنین، در موضوع ترور سردار شهید قاسم سلیمانی، نیز شاهد این استفاده از حقوق بین الملل هستیم که ایران با محکوم کردن این اقدام غیرقانونی در مجامع بین‌المللی و استناد به نقض حقوق بین‌الملل از سوی آمریکا، توانست افکار عمومی جهان را علیه این اقدام جنایتکارانه بسیج نماید.

رهدار در بیان الگوی حکمرانی هوشمندانه رهبر انقلاب در حوزه حقوق بین‌الملل، ضمن اشاره به نگاه هوشمندانه رهبر انقلاب، افزود: با نگاهی هوشمندانه و چندوجهی به عرصه حقوق بین‌الملل، رهبر انقلاب اسلامی رویکردی نو در حکمرانی ارائه داده‌اند.

وی ادامه داد: این الگوی جدید، بنیانی سه گانه دارد: نخست، توجه ژرف به تاریخ و داشته‌های ملی؛ به این معنا که سیاست خارجی ایران با درک عمیق از تاریخ، فرهنگ و ظرفیت‌های درونی ملت شکل می‌گیرد؛ دوم، عقلانیت و دوراندیشی؛ تصمیم‌گیری‌ها با تکیه بر منطق و آینده‌نگری صورت می‌پذیرد و تمامی جوانب موضوعات به دقت سنجیده می‌شود و سوم، تعامل هوشمندانه با نظام بین‌الملل؛ ضمن حفظ استقلال و عدم وابستگی به قدرت‌های بزرگ، از ظرفیت‌های نظام حقوق بین‌الملل برای تحقق اهداف سیاست خارجی استفاده می‌شود؛ این سه اصل، چارچوبی جامع برای حضور فعال و مؤثر ایران در عرصه بین‌المللی فراهم می‌آورند.

این استاد دانشگاه در پایان، در ضمن اشاره به نکته که حقوق بین‌الملل نقش مهمی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ایفا می‌کند، گفت: با اتخاذ رویکردی هوشمندانه و چندبعدی، ایران می‌تواند از ظرفیت‌های حقوق بین‌الملل برای تامین منافع ملی و مقابله با تهدیدات استفاده نماید و الگوی حکمرانی رهبر انقلاب در این زمینه، می‌تواند راهنمای عمل برای سیاست‌گذاران و دیپلمات‌های کشور باشد.