صاحب جواهر: آیت الله سید دلدار علی نقوی علامه فائق است

آیت الله سید دلدار علی نقوی فرزند محمد معین نقوی هندوستانی، معروف به سید دلدار، یکی از اعلام بزرگ شیعه در کشور هندوستان در سال 1166 هجری قمری در قصبه نصیر آباد هند متولد شد. نسبش با بیست و دو واسطه به حضرت امام هادی(ع) منتهی می شد. پدرش سید محمد نقوی از علمای معروف هند بود. وی نزد پدر عالم خویش مقدمات علوم را به پایان رساند و در نجف اشرف به شاگردی علمایی چون وحید بهبهانی، سید بحر العلوم، سید صاحب ریاض، سید شهرستانی و دیگر اساتید عالی حوزه علمیه نائل شد.

سید دلدار علی نقوی پس از تسلط جامع بر علوم مختلف به دیار خویش بازگشت و نخستین شخصیتی است که توانست شیعه جعفری را هندوستان استوار سازد.

سید دلدار عالمی فاضل و فقیهی مجتهد و مفسری حکیم بود که در تمام فنون عقلی و نقلی مهارت یافت. خاندان دلدار علی نقوی از علمای مکتب تشیع در کشور پهناور هند بودند.

وصف این عالم جلیل القدر در آثار بسیاری از علما و بزرگان شیعه دیده می شود. صاحب جواهر، سید دلدار علی نقوی را در آثارش با عناوینی چون، علامه فائق، خاتم المجتهدین، آیت الله العظمی فی الاولین و الاخری معرفی می کند.

سید دلدار در ترویج مذهب جعفری، ایجاد آثار و ابنیه، مساجد و حسینیه، تهیه کتاب و کتابخانه گام‎های مؤثری برداشت و در مبارزه با اخباری گری از پیشگامان در هندوستان بود که در این زمینه نیز تألیفاتی داشته است.

منتهی الافکار، مسکن القلوب، حسام الاسلام، دعائم الاسلام، احیاالسنه و اماته البدعه، اساس الاصول و عماد الاسلام، آثارة الاحزان و شهاب ثاقب از تألیفات سودمند اوست.

آیت الله سید دلدار پس از یک عمر خدمت به اسلام و تشیع در 19رجب سال 1235 هجری قمری در سن 69 سالگی دار فانی را وداع گفت و در حسینیه معروف هند (لکهنو) به خاک سپرده شد.

فرزندان این عالم بزرگ نیز از بزرگان اهل تشیع در هند بودند. سید محمد یکی از فرزندان سید دلدار مشهور به سلطان العلماء از مجتهدین مشهور هندوستان بود که تالیفاتی چون احیاء الاجتهاد، بضاعة مزجاة، گوهر شاهوار در اصول و فقه و مناقب ائمه اطهار علیهم السلام از خود به جای گذاشت.

دومین فرزند او سید علی از قاریان برجسته عصر خویش بود که در تجوید قرآن مجید و در مراثی سالار شهیدان آثارفاخری به جای گذاشت.

سومین فرزند سید دلدار علی نقوی به نام سید حسن بن علی نیز از علمای تشیع در هندوستان بود که از آثار او به کتاب باقیات الصالحات، تذکرة الشیوخ، تحریر اقلدیس می توان اشاره کرد.

سید حسین چهارمین فرزند این عالم جلیل القدر نیز از علمای مسلط به علم حدیث و تفسیر در عصر خویش بود.

مورخان آورده اند که سید حسین در سن هفده سالگی به درجه اجتهاد رسید و بسیاری از بزرگان هند از محضرش بهره علمی بردند و خدمات فراوانی را به تشیع ارائه کرد.

در بین نوادگان سید دلدار علی نقوی نیز علمای بزرگی تربیت شدند که از بین آنها می توان به سید محمد قلی خان اشاره کرد که از بزرگان هند و صاحب آثار فاخری چون آمالی در تفسیر و مواعظ، روضة الاحکام در فقه، فوائد الحسنیه در تصحیح عقاید، تجزی در اجتهاد، حدیقه در مسائل و فروع، طرد معاندین، تفاسیر آیات و سور، مجالس مفجعه درمصائب عترة طاهره بود./902/ت704/ک