چهره روحانیت به درستی در سینمای ایران نشان داده نشده است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، سید محمدحسینی کارشناس مسائل سینمایی در چهارمین نشست روحانی و سینما که با حضور کارشناسان سینمایی بعدازظهر سه شنبه 12 ابان ماه در سالن سلمان هراتی حوزه هنر تهران برگزار شد، در رابطه با نقش و جایگاه روحانیت در سینمای ایران، گفت: چهره روحانیت در سینمای ایران به درستی نشان داده نشده است و تنها در اندازه گریم و نوع لباس آنها کار شده است.

حسینی در ادامه صحبت های خود با اشاره به تأثیرپذیری بسیاری از فیلم سازان ایرانی از منبر میرزا اسماعیل دولابی، ابراز کرد: منبر میزار اسماعیل دولابی تأثیر خاصی برفیلم سازان و بازیگران سینمای ایران داشت این افرادی با حضور در منبر ایشان تأثیر می گرفتند از جمله راکعی در ساخت فیلم «تولد یک پروانه» تحت تأثیر آن فضا این فیلم را ساخت، مجید مجیدی، رضا میرکریمی برای ساخت فیلم «زیر نور ماه» و رضا کیانیان پای منبر ایشان بوده اند.

حسینی با بیان اینکه برخی معتقد هستند که ویگتورهوگو در خلق شخصیت کشیش داستان بینوایان یک روحانی را به نمایش گذاشته است، اظهار داشت: وقتی ژان وار ژان شمعدانی ها را به آن کشیش باز می گردند او این جمله معروف را می گوید که «من روح تو را به خدا سپردم» بنابراین نقش روحانی مثل این نقش است و باید کارکرد و مولفه های آن را نشان داد.

وی با اشاره به حضور روحانیان در نقد فیلم های سینمایی گفت: تعداد روحانیان منتقد در عرصه نقد فیلم های سینمایی در جشنواره های مختلف رو به افزایش است و فیلم هایی مثل «اتوبوس شب» و «پنجاه قدم آخر است» از سوی این گروه نقد شد و حجت الاسلام پناهیان نیز فیلم «طلا و مس» را مورد نقد قرار داد.

در ادامه این نشست محمود غلامی فیلم نامه نویس گفت: روحانیت از زمانی که انسان خلق شد همچنین از زمانی که ابلیس به انسان تکبر کرد و انسان را به عنوان روحانی قبول نداشت به وجود آمد.

وی با بیان اینکه تعریف درستی از سینمای روحانیت نشده است، عنوان کرد: ما تعریف درستی از انسان روحانی نداریم برای همین برای تعریف دین همیشه با مناقشه مواجه می شویم، در بیرون سینما تعریف درستی از انسان نداریم و معمولا در فیلم ها تعریفی که از انسان مطرح است شخصی است که هر صفتی می تواند داشته باشد که در تمام انسان ها وجود دارد.

نویسنده و فیلم نامه نویس با بیان اینکه روحانیت باید بیشتر ملبغ دین باشد تا بخواهد به فیلم سازی بپردازد، تصریح کرد: هر کسی در خارج لباس روحانیت می تواند کسوت روحانی داشته باشد، توجه به لباس و اینکه بخواهیم انسان روحانی روی پرده سینما بیاوریم کافی نیست باید یک انسان عملگرا را به نمایش گذاشت که توان انجام کارهای نیک از جمله عفو و بخشش را دارد.

غلامی با بیان اینکه تمام تعاریف انسان متعالی به روحانیت می رسد، گفت: باید توجه کرد روحانیت چه پارامترهای دارد، در فیلم نامه «چرا باران نمی بارد» شخصیت روحانی فیلم بیشتر از آنکه نماز می خواند کشاورز بود تا روحانی و برای همین در هدایت مردم دچار اشتباه می شد، حجم اعمال انسان ها را روحانی می کند، سینما تعاریفی مجازی دارد و کاربردی در تربیت و فرهنگ ندارد.

وی مشکل این نوع فیلم ها را عدم شناخت از فرد روحانی دانست و بیان کرد: روحانی باید صفات انسانی را در انسان ها پرورش دهد، هر انسانی  این صفت ها را دارد، اگر انسان دارای این صفت ها نباشد بیدار نمی شود حکومتی که خدا در انسان برپا کرده است قابل درک نیست باید به آن توجه کرد، خداوند می فرماید که من هرچه در خودم دارم در شما گذاشتم.

حبیب احمدزاده نویسنده و فیلم نامه نویس در ادامه نشست، گفت: معنا در ذهن مخاطب است و فیلمی که شما می سازید حاوی پیام نیست بلکه شما فقط کلید می زنید روحانیت برای این نبوده است که حکومتی باشد وگرنه جمهوری اسلامی در کشور افغانستان و پاکستان و کشور آفریقایی نیز برقرار است.

فیلم نامه نویس با بیان اینکه ما نقدپذیر نیستم و این منجر می شود که دچار مشکل شویم، گفت: به عنوان مثال بالاترین آمار سیگاری ها در بین دکترها هستند افرادی که بیش از دیگران از ضرر سیگار آگاه هستند اما خودشان سیگاری هستند، بنابراین وقتی احترام را با نقد پذیری یکی نکردیم دچار مشکل می شویم.

احمدزاده با بیان اینکه تبلیغات نامناسب اثر سوی در بین افراد دارد، گفت: این همان چیزی است که معاویه برای تخریب چهره حضرت علی (ع) استفاده می کرد، اگر تبلیغی از روحانی و حجاب در سینما می شود باید این تبلیغات برای مردم باورپذیر باشد در غیر این صورت تأثیر منفی آن را در بین مردم خواهیم دید.

وی با انتقاد از به نمایش در آوردن رزمندگان دفاع مقدس گفت: ترسیم رزمندگان برای مخاطب یک دسته با کپسول اکسیژن است یک عده در حال و هوای آن دوران اینکه چرا جنگ خاتمه یافت، چهره روحانی در سینما پویا نیست و کپی است خط اصلی روحانی باید به روز باشد و تصویری که ارائه داده می شود مخاطب با آن ارتباط برقرار کند.

غلامی در ادامه نشست گفت: بی نهایت طلبی و رسیدن به کمال در همه انسان ها و در روحانیت هم است روحانیت قبل از این که داری لباس باشد انسان است، در قرآن آمده است که خداوند جای خودش در زمین یک خلیفه می گذارد.

فیلم نامه نویس و نویسنده گفت: در کسوت روحانیت طبقه روحانی ایجاد شده است اگر قرار باشد به روحانی حرف بزنی به دین توهین می کنی و گذر دین از روحانیت است، روحانی طبقه نیست و در ذات همه انسانها روحانیت باید باشد، این طور نیست که روحانیت در قم باشد و انسان تربیت کند تأثیر آن در سینما دیده نشود.

وی با بیان اینکه هیچ کس با خواندن دعا به راه راست نمی آید، گفت: خدا می گوید از نماز و روزه کمک بگیرید وظیفه روحانیت است که لباس هدایتگری رسول الله را بپوشد از حوزه علمیه قم و نجف عم می توان این رهبری دینی را کرد، حوزه روحانی در معنای هنر با تصور و خیال نیست بلکه تصور عمل است، روحانیت سینماگران را تربیت کنند و ما که سینماگران کار سینمایی کنیم، روحانیت باید ارشاد کند و اینکه بگوید فیلم چه ایرادی دارد و دارای لهو و لعب نباشد.

احمد زاده در ادامه نشست با اشاره به فرق آیین و نمایش گفت: تصاویر مردم آفریقایی در گذشته که از سوی جوان های آنها برای گرفتن پول است نوعی نمایش است در حالی که تعزیه ما دارای روح است و با وجود جابه جایی بلندگو مردم منتظر هستند چون دارای آیین اعتقاد است اما همان را در غیر ماه محرم اجرا کنیم مثل نمایش و ادا است.

نویسنده سینما با انتقاد از اینکه ما همین ارزش ها را به ادا تبدیل می کنیم، اظهار داشت: این منجر به ریاکاری می شود و بنای غلط  و خطر برای نسل های بعد ایجاد می کند که این آیین ها را تنها به صورت نمایشی انجام می دهد، این خطری است که سینمای روحانیت را هم تهدید می کند و  تعریف درستی را به نمایش نمی گذاریم.

غلامی در ادامه نشست گفت: سینما انسان ها را تریت نمی کند بلکه این روحاینت است که باید به سینماگر مفاهیم را بیاموزد، مفاهیم در ذهن روحانی با فیلم ساز متفاوت است و روحانیت باید سلوک طلبگی را آموزش دهد روحانیت مبلغ شرع دین است ولی مبلغ مفاهیم دینی نیست و تمام جهان باطن دین را تبلیغ می کنند و دینی جز اسلام پذیرفته نیست اسلام تسلیم شدن بر حقیقت است.

فیلم نامه نویس سینما خاطرنشان کرد: روحانی دین را از شرعیات تبلیغ درونی نمی تواند تدوین کند مگر در عمل او باشد، منابع ارجاع به دین قرآن، سنت و عقل و اجماع است تکیه بر دین و وجدان درون انسان است، انسان این فطرت را دارد که قائل به خوب بودن باشد.

وی با بیان اینکه سینما منبری برای روحانیت نیست، خاطرنشان کرد: نمی توان توسط سینما دین را انتقال داد ما هزار و 400 سال اسلام را در قرن 21 تدریس می کنیم اما در قالب سینما نمی توان همه مفاهیم را آموخت./818/201/ب1