طراحی الگوی حکمرانی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین نجف لکزایی، عضو اندیشکده سیاست الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در مطلبی با عنوان «طراحی الگوی حکمرانی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» اینگونه نوشته است:
به نظر می رسد الگوی اسلامیایرانی پیشرفت از دو سو به تداوم و به تعبیر دیگر، پشتیبانی، نیازمند است:
۱. به لحاظ نظری:
که منظور از آن، ادامه تلاشها برای ارائه نظریه کلان پیشرفت و نیز نظریه های متوسط و خرد پیشرفت است.
۲. به لحاظ عملی:
اجرای موفق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در گرو ارائه الگوی حکمرانی اسلامیایرانی است. از این منظر حتی میتوانیم بگوییم پیشرفت به مثابه حکمرانی است؛ به این معنا که اگر توانستیم الگوی حکمرانی اسلامی ایرانی را ارائه و مستقر کنیم بخش عمده ای از پیشرفت اتفاق افتاده است.
در ادامه، چارچوب کلان و اولیهای برای این منظور عرضه میشود.
پیشرفت به مثابه ارتقای وجود حقیقی و اعتباری همهجانبه انسان، جامعه و تمدن، با تمامی علوم اسلامی و انسانی، قابلیت پشتیبانی را دارد؛ فلذا نیاز به همکاری همه علما و دانشمندان است؛ مشروط بر اینکه معماری واحدی داشته باشد. شکی نیست که این معماری باید بر اساس قرائت امامین انقلاب ، از اسلام و نیز بهره گیری از ظرفیت همه دانشها اتفاق بیفتد؛ مثلاً با بهره گیری از اندیشه امام خمینی (ره) میتوانیم بگوییم نظریه دو فطرت و مفاهیم متخذ از آن می تواند مبنای نظریه پیشرفت و حکمرانی متعالیه باشد.
بر اساس چارچوب مفهومی و نظری دو فطرت، در حوزه علوم انسانی و از جمله در حوزه علوم و مکاتب پیشرفت و حکمرانی، از دو پارادایم و الگوی کلان فکری و اندیشه ای می توانیم سخن بگوییم: «الگوی متعالیه» که محصول جنود عقل و عدل و مبتنی بر فطرت مخموره است و وحدت دارد و «الگوهای متدانیه» که محصول جنود جهل و ظلم و فطرت محجوبه است و کثرت دارد.
در «الگوی متدانیه»، تمام تلاش ها، مصروف بقای دنیوی است؛ در حالی که در «الگوی متعالیه و الهی»، بقای دنیوی، مقدمه بقای ابدی در نظر گرفته می شود.
همین مسئله، تفاوت جوهری دو نگاه در باب پیشرفت و حکمرانی است که باعث می شود تمامی عناصر دو مکتب نیز از یکدیگر متفاوت شوند.
ردیف الگوی کلان فکری و نظریه پردازی کاربرد در حوزه علوم انسانی، کاربرد در حوزه پیشرفت و حکمرانی نمونه مکاتب و نظریههای پیشرفت و حکمرانی.
۱. الگوی متعالیه/ اسلامی/ دنیا، مزرعه و مقدمه آخرت است علوم انسانی متعالیه (عقباگرا) الهی/ اسلامی بقای دنیوی، مقدمه بقای اخروی و ابدی و لقاء الله است. پیشرفت و حکمرانی متعالیه
۲. الگوی متدانیه/ سکولاریست/ دنیا، قطع نظر از آخرت، موضوع مطالعه است. علوم انسانی متدانیه (دنیاگرا) فقط بقای دنیوی، موضوع مطالعه است. پیشرفت و حکمرانی لیبرالیست، سوسیالیست و ...
نظریه پیشرفت و حکمرانی از عناصر و مؤلفه های مختلفی تشکیل شده است؛ اما بر اساس چارچوب حرکت، شش مؤلفه به منزله رکن مطرح است:
مبدأ، مقصد، کنشگران، پیشرانها، زمان و مکان.
این ارکان در تعریف پیشرفت و حکمرانی نیز خود را نشان میدهند؛ لذا هم مفهوم پیشرفت و هم مفهوم حکمرانی، از مفاهیم سازه ای است.