انتشار دو کتاب در هفته بانکداری اسلامی

به گزارش خبرگزاری رسا، به مناسبت هفته بانکداری اسلامی دو کتاب اقتصادی از سوی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکز جمهوری اسلامی ایران راهی بازار نشر شد.

ویرایش چهارم کتاب «بانکداری اسلامی (1): مبانی نظری-تجارب عملی»، نوشته حجت الاسلام  سید عباس موسویان و حسین میسمی و کتاب «جریمه تاخیر تادیه» نوشته سید عباس موسویان و فرشته ملاکریمی از آثار تولید شده  از وسی  پژوهشکده هستند که در دسترس علاقه‌مندان حوزه‌های اقتصادی قرار می‌گیرند.

ویرایش چهارم کتاب «بانکداری اسلامی (1): مبانی نظری-تجارب عملی» تلاش کرده است تا جدیدترین مباحث و موضوعات مطرح در حوزه بانکداری اسلامی را با رویکردی آموزشی مورد بحث قرار دهد. در پیشگفتار این کتاب آمده است:

بانکداری اسلامی مدل تعدیل‌شده‌ای از بانکداری متعارف است که در آن تلاش می‌شود تمامی روابط و مناسبات سازگار با شریعت و فقه اسلامی و در راستای اهداف اساسی نظام اقتصادی اسلام (مانند عدالت و اخلاق) تنظیم گردد. این نوع خاص از بانکداری، برای سپرده‌گذاران و سرمایه‌گذاران مسلمان که دغدغه رعایت اصول شریعت در فعالیت‌های پولی و مالی خود را دارند، طراحی شده است.

هر چند ایده بانکداری منطبق با شریعت تا قبل از دهه پنجاه میلادی، بیشتر به عنوان یک «کنجکاوی علمی» و «آرمان‌شهری دور از دسترس» برای جوامع اسلامی مطرح بود، اما در نیمه دوم قرن بیستم با تشکیل برخی مؤسسات تأمین مالی خرد اسلامی در کشورهای مسلمان (که تازه به استقلال دست یافته بودند) وارد حوزه اجرا گردید. این روند تا تشکیل اولین بانک منسجم اسلامی در سال 1975در جده ادامه داشت و از آن زمان به بعد، بانک‌ها و مؤسسات مالی اسلامی دیگر در کشورهای مختلف اسلامی تشکیل شدند. این فرآیند در دهه اول قرن بیست و یکم با رشد قابل توجه بانک‌ها و گیشه‌های اسلامی در نظام‌های پولی کشورهای اسلامی و حتی غیراسلامی، توسعه دوچندان یافت و پس از بحران مالی 2008، به عنوان الگوی تبدیل بانکداری متعارف مطرح گردید.

در این بین جایگاه جمهوری اسلامی ایران در پیشرفت بانکداری اسلامی قابل توجه است. از منظر علمی، وجود متفکران شیعی مانند شهید سیدمحمدباقر صدر در زمره بنیانگذاران بانکداری اسلامی و به لحاظ اجرایی، تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا در سال 1362 (بسیار زودتر از سایر کشورهای اسلامی)، هر فرد منصفی را به این نتیجه می‌رساند که ایران از پیشروان توسعه بانکداری اسلامی بوده است. به رغم این مسئله، باید اذعان نمود که در سه دهه‌ای که از اجرای بانکداری بدون ربا در کشور می‌گذرد، نظام بانکی نتوانسته آن طور که انتظار می‌رفت، به اجرای صحیح بانکداری منطبق با شریعت اقدام ورزد. هر چند این عدم موفقیت دلایل گوناگونی دارد، اما مسلماً یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در این راستا، خلأ متون آموزشی در حوزه بانکداری اسلامی می‌باشد که از مهم‌ترین مصادیق آن، عدم تدوین کتاب‌های آموزشی مورد نیاز در سطوح گوناگون، متناسب با نیازهای مخاطبان مختلف (شامل دانشگاهیان، کارمندان و مدیران بانکی و عموم مردم) است.

ویرایش جدید کتاب بانکداری اسلامی تلاش نموده تا حدودی این خلأ را پر کند. در واقع ویرایش جدید با رویکردی آموزشی تدوین شده و تلاش کرده است تا جدیدترین دستاوردهای نظری و تجربی بانکداری اسلامی در دهه‌های اخیر را به زبانی ساده و قابل فهم به مخاطبان ارائه دهد. مزیت این ویرایش نسبت به ویرایش قبلی کتاب در آن است که فصلی جدید در رابطه با موضوع ساختار نظام بانکی به آن اضافه شده است و فصل بازار بین بانکی نیز تا حد قابل توجهی اصلاح شده است. اصلاحات جزیی دیگری در سایر فصول کتاب اعمال گردیده است. در این کتاب مباحث جدید مرتبط با نظریه و تجربه بانکداری اسلامی تا حد امکان مورد توجه قرار گرفته است.

به نظر می‌رسد محتوای ارائه ‌شده در ویرایش جدید این قابلیت را داشته باشد که به عنوان منبع درسی یا کمک درسی برای دوره‌های آموزشی مختلف در حوزه بانکداری اسلامی مورد استفاده واقع شود. امید است این تحقیق بتواند مورد توجه مدیران، کارشناسان بانکی، قانون‌گذاران، استادان، دانشجویان و سایر علاقه‌مندان به مباحث بانکداری اسلامی قرار گرفته و زمینه آموزش بهتر بانکداری بدون ربا را فراهم کند./998/د102/ق

منبع: روابط عمومی پژوهشکده پولی و بانکی